جلوههايي از هنر تصويرآفريني در روايات نبوي
حميد محمّد قاسمي
چکيده
يکي از ويژگيهاي ممتاز تعابير پيامبر خدا، که به روشني از انديشه ژرف و روح لطيف و تخيل دامنگستر ايشان، پرده ميدارد، تصاوير هنري و جذّابي است که تنها به کمک الفاظ و جملاتي ظاهراً ساده و معمولي خلق گرديدهاند و تابلوهاي نفيس و خيره کنندهاي را در برابر ديدگان، به نمايش گذاردهاند.
سخنان پيامبر اسلام، سرشار از تشبيهاتي نغز و تمثيلاتي جذّاب و استعارههايي بيبديل و توصيفهايي دقيق و صحنه پردازيهايي بيمانند است که در پرتو اين هنر، الفاظ و جملات، از دايره تنگ معاني خود، خارج گرديدهاند و به صورت تصاويري زنده و زيبا و تابلوهايي جذّاب و گويا، تجلّي نمودهاند.
پيامبر( معارف ژرف و انديشههاي ملکوتي خويش را با استفاده از اين گونه عناصر، در سطح فهم همگان، تنزّل بخشيده و معنويات را به قلمرو محسوسات در آورده است تا مخاطبان، پيام آسماني وي را بهتر و عميقتر دريابند.
در اين نوشتار، تلاش گرديده تا به برخي از روشهايي که پيامبر گرامي اسلام براي مجسّم جلوه دادن حقايق و به تصوير در آوردن آنها به کار گرفته، اشاره شود.
کليد واژهها: تصوير، تشبيه، تمثيل، استعاره، کنايه
مقدّمه
يکي از دقيقترين و مشکلترين مسائلي که هر سخنوري در مقام تکلّم و يا هر هنرمندي در عرضه اثر هنري خود با آن مواجه است، به کار گرفتن انواع شيوهها و روشهايي است که به وسيله آنها مفاهيم و معاني، در نهايت سهولت به مخاطب، منتقل ميگردد. تفاوت گويندگان و هنرمندان و