امكان يا عدم امكان بَدا در قضاى حتمى
در مورد امكان بَدا در قضاى حتمى، دو دسته حديث وجود دارد :
دسته اوّل ، بر اين دلالت دارند كه قضاى حتمى نيز همانند قضاى غير حتمى ، بَداپذير است ؛ و دسته دوم ، كه مى گويند قضاى حتمى ، بَداپذير نيست . بنا بر اين چگونه مى توان ميان اين دو دسته احاديث ، جمع كرد؟
2145
بَدا در وقت قيام
در احاديث آمده كه خداوند براى «اين امر» (هذا الأمر) زمانى معيّن كرده است؛ امّا به دلايلى، از جمله شهادت امام حسين عليه السلام و افشا شدن خبر توقيت، « بدا» رخ داد و خداوند، زمان را به تأخير انداخت. از برخى از اين احاديث برمى آيد كه مراد از «هذا الأمر» آسايش بعد از بلاست.
در اين باره دو اشكال مطرح است:
اشكال اوّل: مخالفان شيعه با تفسير «هذا الأمر» به قيام منجى موعود، اشكال كرده اند كه لازمه اين مطلب كه خداوند زمانى را براى قيام مهدى موعود مشخّص كرده و سپس از حادثه اى اطلاع يافته و زمان ظهور را به تأخير انداخته است، جهل خداوند است؛ زيرا اگر او از ابتدا به وقوع اين حوادث علم داشت، نبايد زمان اوّل را معيّن مى كرد. (ر. ك: بطلان عقائد الشيعة: ص ۲۵، فرق معاصرة تنسب الى الإسلام: ج ۱ ص ۴۴۷، بذل المجهود فى إثبات مشابهة الرافضة لليهود: ج ۱ ص ۳۲۸، الانتصار للصحب و الآل : ج۱ ص۵۳، كتب المدعو للصارم المسلول: ص۲)
اشكال دوم: اگر اين تفسير از «هذا الامر» درست باشد، اين احاديث با احاديث متواتر در باره امامان دوازده گانه وتعيين امام دوازدهم به عنوان مهدى موعود مخالف است؛ زيرا بر اساس اين احاديث، مهدى موعود امام حسين عليه السلام يا امامى ديگر بوده كه بعداً جاى خود را به امام دوازدهم داده است. اين در حالى است كه در احاديث اثنى عشر كه از پيامبر صلى اللّه عليه و آله نقل شده، دوازده امام به ترتيب و با نام ذكر شده اند و در آنها امام حسين عليه السلام در جايگاه امام سوم، و امام مهدى عليه السلام امام دوازدهم است .
3605
حکم خداوند به چیزی خارج از توان بندگان
در حدیث معراج است که خداوند روزانه پنجاه نماز را بر مسلمانان واجب کرده بود اما با درخواست پیامبر در معراج، تعداد نمازهای روزانه به یک دهم تقلیل یافت با همان پاداش پنجاه نماز. (تفسیر علی بن ابراهیم قمی، ج 2، ص 12)
چگونه ممکن است خداوند حکمی خارج از توان بندگان صادر کند؟ اگر خارج نیست چرا باید با درخواست پیامبر آن را عوض کند؟
2541
