رفتارى انسانى با همه انسان‏ها

امام رضا(ع):

قال رسول اللّه‏(ص): رأسُ العقلِ بعدَ الایمانِ باللّه‏، التَودُّدُ الى الناس، و اصطناعُ الخیرِ الى کلِّ بَرٍّ و فاجرٍ. ـ

عیون أخبارالرضاع ۲/۳۵.

پیامبر(ص) فرموده است: اوج خردمندى - پس از ایمان به خدا - دوستى با مردم و نیکوکارى نسبت به هر انسان است؛ چه نیکوکار باشد و چه بدکار.رفتار انسانى با همه مردم و همه شهروندان آیین رضوى است. مردمان چه نیکوکار باشند، و چه تبهکار، چه انسان‏هایى درست و وظیفه شناس و متعهد باشند، و چه بى تعهد و نابهنجار و زشت سیرت؛ باید با همه رفتارى انسانى داشت.

انسان در روابط گروهى و در جامعه، باید انسانیت خویش را به اثبات رساند، و بر اساس انسانیت خود با همگان رفتارى انسانى داشته باشد؛ یعنى میزان و ملاکِ رفتارى و راه و روش سلوکِ اجتماعى باید انسانیت انسان باشد، نه چگونگى و رفتار و هنجارهاى دیگران. از این رو نباید رفتار نیک خود را از دیگران دریغ داشت به این علت که آنان افرادى کج رفتار و نابهنجارند. چه بسیار که رفتار انسانى با ناانسان‏ها، آنها را به خود آورد، و بیدار سازد، و به اشتباه خویش آگاه کند، و این مى تواند آموزنده اصول انسانى و گسترش دهنده انسانیت ها باشد.

در سخن امام حسین(ع) کار انسانى و نیک به ژاله‏ هاى بهارى همانند شده است، که بر همه سرزمین‏ها و سنگلاخ‏ها مى‏بارد، و قطره‏اى را از سنگى، صخره‏اى و شوره‏ زارى، و بیابان لم یزرعى دریغ نمى‏ کند.

امام حسین(ع) - قال عنده رجلُ: انَّ المعروفَ اذا اُسدى الى غیر اَهله ضاع. فقال(ع): لَیس کذلک، و لکن تکونُ الصّنیعةُ مثل وابِل المَطَر تُصیبُ البرَّ و الفاجِر.  تحف العقول / ۱۷۵.

شخصى نزد امام(ع) گفت: هر گاه کار نیک و انسانى به نااهلان (و ناانسان‏ها) پیشکش شود تباه شده است. در این هنگام امام حسین(ع) فرمود: این چنین نیست، بلکه کار انسانى (و نیک) بسان باران‏ هاى دانه درشت (و ژاله‏ هاى بهارى) است که بر نیکوکار و بدکار فرو مى ‏ریزد.