سیاست عملی و فنون حکمرانی امام علی(ع) مطالعه موردی حکومت‌مندی در نامه‌های نهج‌البلاغه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : مرتضی منشادی
پديدآورنده : نصرت بامری
پديدآورنده : روح الله اسلامی

سال پنجم / شماره پیاپی 19 / صفحه 83-100

چکیده :

سیاست از دو بخش نظری و عملی تشکیل شده­ است. در بخش نظری مبانی، مفاهیم، اهداف و روش ­ها و در بخش عملی شیوۀ اجرا و طراحی و برنامه‌ریزی مورد تأکید است. حکومت‌مندی به معنای فکر کردن در باب نهادهای حکومتی هر دو جنبه را مورد تأکید قرار می‏ دهد. این مقاله می‏­ کوشد با تفسیر نامه‌های نهج‌البلاغه به تبیین موضوع حکومت‌مندی از زاویۀ دید امام علی(ع) بپردازد. علی(ع) نامه ­ها را زمانی نوشته است که در رأس هرم حاکمیت قرار داشته و بر همین اساس با توجه به آرمان‌ها و اهداف حکومت اسلامی، فنونی عملی جهت تدبیر عرصۀ عمومی به وجود آورده است. در این پژوهش حکومت‌مندی را با سه شاخص فنون آرمانی، جایگاهی و غیریت­ ساز مورد بررسی قرار داده­ ایم تا نشان دهیم که در مناسبات قدرت و شبکۀ جایگاه­ های سیاسی، امام(ع) چه رویه­ های نهادی و عقلانی جهت حل مسائل پیشنهاد داده­ است. نتیجۀ پژوهش نشان داد که شیوۀ حکمرانی امام(ع) دارای فنون، نهادها و رویه‌هایی است که از آن می ‏توان به‌عنوان حکومت‌مندی بهره برد.

کلیدواژه‌های مقاله :سیاست عملی؛ فنون حکمرانی؛ نهج‌البلاغه؛ امام علی(ع)؛ نامه‌ها