تاریخ‌گذاری روایات معجزه براساس روش تحلیلی متن و إسناد

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : فاطمه دسترنج
پديدآورنده : علیرضا طبیبی
پديدآورنده : محمد دهقانی

سال 1399 / شماره پیاپی 96 / صفحه 48-72

چکیده :

«معجزه» از مباحث مهم علوم قرآنی است که همواره کانون توجه عالمان دینی و متالّهان بوده و تفسیرهای مختلفی از حیث مفهوم، شروط و امکان تحقّق آن مطرح است. لذا با عنایت به عدم کاربرد این واژه در قرآن و اختلاف نظر در مورد استعمال آن در لسان احادیث، بحث در کیفیت پیدایش اندیشه­‌ی اعجاز و استعمال واژه‌­ی معجزه، ضرورتی انکار ناپذیر است. این مقاله با روش تاریخ­گذاری تحلیلی متن و إسناد، روایات حاوی کلمه­‌ی «معجزه» را بررسی نموده است. تاریخ­گذاری متن، حاکی از وجود تفاوت­هایی در تحریرهای گوناگون روایات است و تاریخ­گذاری سندی نشان می­‌دهد «شیخ صدوق» به­ عنوان «حلقه­‌ی مشترک» روایات «معجزه»، این کلمه را در کتب حدیثی خود آورده است. تاریخ­گذاری ترکیبی متن و إسناد نیز حاکی از آن است که نمی ­توان ائمّه(ع) را ایده­پرداز اصطلاح «معجزه» دانست، لذا ایشان به تأسّی از قرآن، در احادیث گوناگونی واژه ­های «آیات، بیّنات و براهین» را در این زمینه بکار برده ­اند.

کلیدواژه‌های مقاله :معجزه ، روایت ، تاریخ­گذاری