احادیث داستانی رؤیت خداوند با چشم دل

امام صادق(ع) قائل بود که مؤمنان، خداوند را در دنیا و آخرت می بینند اما با چشم دل.

التوحید عن أبی بصیر عن الإمام الصادق(ع)، قال:

قُلتُ لَهُ: أَخبِرنی عَنِ اللّهِ عز و جل هَل یراهُ المُؤمِنونَ یومَ القِیامَةِ؟

قالَ: نَعَم، وقَد رَأَوهُ قَبلَ یومِ القِیامَةِ.

فَقُلتُ: مَتی؟

قالَ: حینَ قالَ لَهُم:«أَلَسْتُ بِرَبِّکمْ قَالُواْ بَلَی»[۱]. ثُمَّ سَکتَ ساعَةً، ثُمَّ قالَ: وإِنَّ المُؤمِنینَ لَیرَونَهُ فِی الدُّنیا قَبلَ یومِ القِیامَةِ، ألَستَ تَراهُ فی وَقتِک هذا؟

قالَ أبو بَصیرٍ: فَقُلتُ لَهُ: جُعِلتُ فدِاک! فَأُحَدِّثُ بِهذا عَنک؟

فَقالَ: لا، فَإِنَّک إِذا حَدَّثتَ بِهِ فَأَنکرَهُ مُنکرٌ جاهِلٌ بِمَعنی ما تَقولُهُ، ثُمَّ قَدَّرَ أنَّ ذلِک تَشبیهٌ کفَرَ، ولَیسَتِ الرُّؤیةُ بِالقَلبِ کالرُّؤیةِ بِالعَینِ، تَعالَی اللّهُ عَمّا یصِفُهُ المُشَبِّهونَ وَالمُلحِدونَ.[۲]

التوحید ـ به نقل از ابو بصیر ـ: به امام صادق(ع):

گفتم: بفرمایید که آیا مؤمنان در روز قیامت، خداوند عز و جل را می بینند؟

فرمود: «آری. پیش از روز قیامت هم، او را دیده اند».

گفتم: کی؟

فرمود: «آن گاه که به آنان فرمود: «آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری». سپس لحظاتی سکوت کرد و بعد فرمود: «مؤمنان، او را در همین دنیا، پیش از روز قیامت می بینند. آیا تو هم اینک او را نمی بینی؟».

گفتم: قربانت گردم! این [مطلب] را از قول شما نقل کنم؟

فرمود: «نه؛ زیرا اگر نقل کنی و شخصی که معنای سخن تو را نمی فهمد، انکارش کند و آن را تشبیه بداند، کافر می شود. دیدن با دل، چون دیدن با چشم نیست. خدا منزّه است از آنچه تشبیه کنندگان و مُلحدان، وصفش می کنند».


[۱]. الاعراف: الآیة ۱۷۲.

[۲]. التوحید: ص ۱۱۷ ح ۲۰، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۵، ص ۲۰۸.