داوود بن قاسم جعفری(م 261 ق)

معروف به ابو جعفر هاشمی، پدرش قاسم، والی یمن و اصحاب امام صادق(ع)، به شمار می آید. نسب او با سه واسطه به جعفر طیار می رسد و در خاندان ابو طالب، کسی در نسب، همانند او به جعفر طیار، نزدیک نیست.[۱] وفات وی در جمادی الاولی سال ۲۶۱ ق، رخ داد و در سامرا، در جوار امام حسن عسکری(ع) به خاک سپرده شد.[۲]

مکانت حدیثی

وی، محدّث و شاعر و از اصحاب پنج تن از امامان، یعنی امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام عسکری(ع) به شمار می آید و از کسانی است که امام زمان(ع) را دیده است.[۳] او به دلیل مخالفت با حاکمیت عبّاسی در سال ۲۵۲ ق، زندانی شد.[۴] علمای رجال، در توصیف او گفته اند: وی فردی ثقه، قابل اعتماد، جلیل القدر و عظیم المنزله است که نزد ائمّه(ع)، منزلتی شریف داشت.[۵]

بیشتر روایات وی بی واسطه از معصومان(ع) نقل شده است. بیش از ده راوی و محدّث، از وی اخذ حدیث کرده اند که برخی از آنان عبارت اند از: احمد بن ابی عبد اﷲ، ابو احمد بن راشد، ابراهیم بن هاشم، احمد بن اسحاق، احمد بن محمّد بن عیسی، اسحاق بن محمّد و سهل بن زیاد.

احادیث و آثار

از وی در کتب اربعه، هشت روایت با عنوان «داوود بن القاسم» و ۲۵ روایت با عنوان «ابو هاشم الجعفری»، گزارش شده است.[۶] او کتابی داشته که از سوی احمد بن ابی عبد اﷲ، نقل شده است.[۷]

[۱] . مروج الذهب: ج۴ ص۱۴۸.

[۲] . تاریخ بغداد: ج۸ ص۳۶۹ ش۴۴۷۱.

[۳] . الفهرست، طوسی: ص۱۲۴ ش۲۷۶، رجال الطوسی: ص۳۵۷ ش۵۲۹۰ وص۳۷۵ ش۵۵۵۳ وص۳۸۶ ش۵۶۸۹ و ص۳۹۹ ش۵۸۴۷.

[۴] . تاریخ بغداد: ج۸ ص۳۶۹ ش۴۴۷۱.

[۵] . رجال النجاشی: ج۱ ص۱۵۶ ش۴۱۱، الفهرست، طوسی: ص۱۲۴ ش۲۷۶، رجال الطوسی: ص۳۷۵ ش۵۵۵۳، ص۳۸۶ ش۵۶۹۱ و ص۳۹۹ ش۵۸۴۷.

[۶] . معجم رجال الحدیث: ج۲۲ ص۷۵ ش۱۴۸۹۷ و ج۷ ص۱۲۰ ش۴۴۱۹.

[۷] . الفهرست، طوسی: ص۱۲۴ ش۲۷۶.