زکریا بن آدم اشعری(قبل از 220 ق)

شیخ طوسی، زکریا بن آدم را در ضمن اصحاب امام صادق، امام کاظم، امام رضا و امام جواد(ع) نام برده است.[۱] او در حیات امام جواد(ع) میان سال های ۲۱۰ تا ۲۲۰ ق وفات کرد.[۲]

مکانت حدیثی

وی از محدّثانی چون داوود بن کثیر رِقّی، عبد اللّٰه بن یحیی کاهلی، اسحاق بن عبد اللّٰه اشعری و علی بن عبد اللّٰه هاشمی، روایت دارد. نیز شماری از راویان، ازجمله بَزَنطی و احمد بن اسحاق، از وی، روایت اخذ کرده اند.[۳] رجالیان، در توصیف او می گویند: محدّثی مورد اعتماد و ثقه و عالمی بزرگ بود و نزد امام رضا(ع)، جایگاه ویژه ای داشت. وکیل و امین امام رضا و امام جواد(ع) بود و امام رضا(ع)، او را امین بر دین و دنیا یاد کرد.[۴]

احادیث و آثار

از وی، چهل حدیث ـ که بیشتر آن ها در موضوع فقه است ـ در کتب اربعه نقل شده است.[۵] همچنین فهرست نگاران دو اثر به نام های کتاب مسائله للرضا(ع) و دیگری بدون ذکر نام با تعبیر «لَهُ کتابٌ»، برای او ضبط کرده اند.[۶]

[۱] . رجال الطوسی: ص۲۱۰ ش۲۷۳۱ و ص۳۵۸ ش۵۲۹۵ و ص۳۷۵ ش۵۵۵۵.

[۲] . رجال الکشّی: ج۲ ص۸۵۸ ش۱۱۱۴، الاختصاص: ص۸۸.

[۳] . معجم رجال الحدیث: ج۷ ص۲۷۴ ش۴۶۸۷.

[۴] . رجال النجاشی: ج۱ ص۳۹۴ ش۴۵۶، رجال الکشّی: ج۲ ص۸۵۷- ۸۵۹ ش۱۱۱۱ و ۱۱۱۲ و۱۱۱۴ و ۱۱۱۵، الغیبة، طوسی: ص۳۴۸ ح ۳۰۳.

[۵] . معجم رجال الحدیث: ج۷ ص۲۷۴ ش۴۶۸۷.

[۶] . رجال النجاشی: ج۱ ص۳۹۴ ش۴۵۶، الفهرست، طوسی: ص۱۳۲ ش۳۰۸.