معاویة بن عمّار دهنی(م 175 ق)

پدرش عمار از علمای مورد اعتماد اهل سنّت بود. او از اصحاب امام صادق و امام کاظم(ع)[۱] به شمار می آید. از امام باقر(ع) نیز نقل روایت کرده است.[۲] وفات او سال ۱۷۵ ق ثبت شده است.[۳]

مکانت حدیثی

فقیه و محدّث؛ غالب روایات او از امام صادق(ع) است و از نوزده استاد حدیثی چون ابو بصیر، ابو حمزه ثُمالی و ابو صباح، حدیث نقل می کند و بیش از شصت راوی، مانند ابن ابی عُمَیر، بَزَنطی، ابن سنان و صفوان بن یحیی، از وی، حدیث گزارش کرده اند.[۴] علمای رجال، او را به بزرگی و جلالت و وثاقت، یاد کرده اند.[۵] عالمانی از اهل سنّت همچون ابن حیان، ذهبی و ابن حجر نیز او را موثق یا صدوق شمرده اند.

احادیث و آثار

معاویه بن عمّار، در هزار و ۳۷۳ سند در کتب اربعه، در موضوعات مختلف اعتقادی، فقهی، اخلاقی و تفسیر، واقع شده است. وی از جمله مؤلّفان بزرگ شیعه و دارای تصنیفات فراوان است. برخی آثار وی، چنین آمده است: کتاب الحج؛ کتاب الصلاة؛ کتاب یوم و لیلة؛ کتاب الدعاء؛ کتاب الطلاق؛ کتاب مزار أمیر المؤمنین(ع)[۶] و کتاب الزکاة.[۷] کثرت نقل روایات کتاب الحج او در الکافی و تهذیب الأحکام را می توان نشان دهنده تخصص ایشان در این حوزه دانست به خصوص آن که اکثر این روایات منشا فتوا نیز قرار گرفته است.

[۱] . رجال الطوسی: ص۳۰۳ ش۴۴۵۷، رجال البرقی: ص۳۳، رجال النجاشی: ج۲ ص۳۴۷ ش۱۰۹۷.

[۲] . الکافی: ج۶ ص۴۸۳ ح ۳.

[۳] . رجال النجاشی: ج۲ ص۳۴۸ ش۱۰۹۷، تنقیح المقال: ج۳ ص۲۲۴ ش۱۱۹۱۸.

[۴] . معجم رجال الحدیث: ج۱۸ ص۲۰۹-۲۱۰ ش۱۲۴۵۷.

[۵] . تنقیح المقال: ج۳ ص۲۲۴ ش۱۱۹۱۸.

[۶] . رجال النجاشی: ج۲ ص۳۴۷ ش۱۰۹۷.

[۷] . الفهرست، طوسی: ص۲۴۷ ش۷۳۷.