بررسی مفهومی و مصداقی برکت از دیدگاه قرآن کریم

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : رضا محمدزاده
پديدآورنده : عباس گوهری
پديدآورنده : محمد جانیپور

چکیده :

بحث دربارة برکت و بررسی مفاهیم و موارد استعمال آن در قرآن کریم می‌تواند راه گشای چگونگی استفاده صحیح و مناسب از نعمات الهی باشد چرا که خداوند بسیاری از نعمات خود را با تعبیر نعماتی «مبارک» در قرآن کریم یاد نموده است. واژه برکت در اصطلاح قرآنى و دینى از پربسامدترین اصطلاحات در فرهنگ اسلامى است که در کتب مقدس دیگر ادیان نیز همچون تورات و انجیل در مورد عطیه‏ هاى الهى به انبیا و دیگران به کار رفته است. نگارنده بر آن است که با بازشناسی مفهوم برکت و سپس بیان برخی مصادیق آن در قرآن کریم، روشن نماید وجه اشتراک این نعمات پر برکت از نظر خداوند متعال چیست و چه دلیلی باعث مبارک بودن این موارد شده است. برخی مفسران با دسته بندی انواع برکات الهی، به دو دسته برکات اکتسابی و غیر اکتسابی اشاره کرده‌اند و با توجه به برخی آیات قرآن مواردی را نیز به عنوان عوامل ایجاد کننده برکت و ویژگی‌های آن نام برده‌اند ولیکن به نظر می‌رسد مطلبی که در این میان مغفول مانده و عامل اساسی برکت در نعمات الهی می‌باشد، همانا منفعت عمومی و فایده مندی آن‌ها برای دیگران در زندگی اجتماعی بشر است که پس از فحص و بررسی در آیات قرآن می‌توان به این نتیجه دست یافت.