روش‌شناسی شرح نهج‌البلاغه سید محمدکاظم حائری قزوینی

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : علی اکبر شایسته نژاد
پديدآورنده : حسین صفره

چکیده :

بررسی روش ­شناسی شرح‌های نهج‌البلاغه سبب آشنایی با رویکردهای مختلف به سخنان امام علی(ع) است و برای محققان اهمیت زیادی دارد. هدف از نگارش این مقاله بررسی روش‌شناسی شرح حائری قزوینی می‌باشد. گرچه در مورد روش‌شناسی شرح‌های دیگر نهج‌البلاغه، آثار ارزشمندی نگاشته شده ولی درباره این شرح پژوهشی انجام نشده است. این نوشتار از نوع پژوهش‌های بنیادی است و به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ­ای نگارش یافته است. نویسندگان روش قزوینی را در دو زمینۀ تبیین اصالت و صحت انتساب خطبه به امام علی(ع) و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار داده اند. قزوینی از اموری چون: اختلاف نسخه‌ها، توجه به تقطیع و بریدگی متن، توجه به درجۀ فصاحت و بلاغت سخن کمک گرفته و از آیات قرآن، احادیث، علم بلاغت، علم صرف و نحو، استناد به تاریخ، استناد به شعر و آرای دیگر شارحان بهره برده است. اثر قزوینی در زمینۀ گسترش دانش شیعیان نسبت به نهج‌البلاغه مفید است ولی برای تقریب مذاهب و تبیین رابطۀ نهج‌البلاغه با نیازهای امروز جامعه، پیام قابل‌تأملی ندارد.