تأمينِ امنيّت فراگير در حکومت اسلامی

پرسش :

تأمينِ امنيّت فراگير در حکومت اسلامی چگونه خواهد بود؟



پاسخ :

امنيّت، يكى از نيازهاى اوّليه و حياتى هر جامعه است كه در نظام الهى - سياسى اسلام، از اهمّيت و جايگاه ويژه اى برخوردار است.[۱]

پيوند امنيّت با فلسفه رسالت و امامت

پيوند امنيّت اجتماعى با فلسفه رسالت و امامت در احاديث اسلامى، حاكى از نقش اساسى آن در تحقّق آرمان هاى بلند نظام اسلامى است. در حديثى آمده كه پيامبر صلى اللّه عليه و آله در پاسخ به اين سؤال كه «خداوند براى چه تو را فرستاده؟» مى فرمايد :

بِأَن توصَلَ الأَرحامُ ، وَ تُحقَنَ الدِّماءُ ، وَ تُؤَمَّنَ السُّبُلُ ، وَ تُكسَرَ الأَوثانُ ، وَ يُعبَدَ اللَّهُ وَحدَهُ لا يُشرَكُ بِهِ شَي ءٌ .[۲]

[خداوند] براى پيوندِ خويشاوندان ، حفظ خون ها ، امنيّت راه ها ، شكستن بت ها و پرستش خداى يگانه و بى انباز [ ، مرا فرستاده است ] .

همچنين، امام على عليه السلام اسلام را رمز امنيّت براى پيروان آن مى داند[۳]و يكى از اهداف خود را از پذيرش زمامدارى ، تأمين امنيّت اجتماعى ذكر كرده است و مى فرمايد :

اللَّهُمَّ إنَّكَ تَعلَمُ أنَّهُ لَم يَكُنِ الَّذي كانَ مِنّا مُنافَسَةً في سُلطانٍ ، وَ لَا التِماسَ شَي ءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ ، وَ لكِن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دينِكَ، وَ نُظهِرَ الإِصلاحَ في بِلادِكَ، فَيَأمَنَ المَظلومونَ مِن عِبادِكَ ، وَ تُقامَ المُعَطَّلَةُ مِن حُدودِكَ .[۴]

بار خدايا ! تو مى دانى كه آنچه از ما سر زد ، از سرِ قدرت طلبى يا براى به دست آوردن چيزى از دارايى بى ارزش دنيا نبود ؛ بلكه براى اين بود كه نشانه هاى دينت را باز گردانيم و در شهرهايت ، آبادانى پديدار سازيم تا بندگان ستم ديده ات در امنيّت باشند و احكامِ بر زمين مانده ات بر پا داشته شوند .

شهر نمونه در امنيّت

قرآن كريم، مركز طلوع خورشيد تابناك اسلام را «البلد الأمين ؛ شهر اَمن» ناميده و اسلام ، مقرّرات ويژه اى براى اجتناب از هر گونه نزاع، جنگ و خونريزى در اين سرزمين مقدّس ، وضع كرده است،[۵]به گونه اى كه در اين شهر، نه تنها انسان ها ، بلكه حيوانات، پرندگان و گياهان نيز از امنيّت برخوردارند.

مى توان گفت: مكّه ، در حقيقت ، شهر نمونه اسلامى در امنيّت است و ديگر شهرهاى مسلمان نشين بايد از اين شهر نمونه و اُمّ القراى جهان اسلام، الگو بگيرند . مسلمانان بايد تلاش كنند تا ديگر بلاد اسلامى را از امنيّت لازم ، برخوردار نمايند، چنان كه در دوران حكومت مهدوى ، امنيّت كامل بر جهان ، حاكم خواهد شد.

نويد امنيّت فراگير

قرآن كريم ، يكى از بالاترين نويدهايى كه به جامعه برينِ ايمانى داده، دستيابى به امنيّتِ كامل فراگير است:

«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِى الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِى ارْتَضَى  لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِى لَا يُشْرِكُونَ بِى شَيًْا .[۶]

خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند ، وعده داده است كه حتماً آنان را در زمين، جانشين قرار دهد ، همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند ، جانشين قرار داد و آن دينى را كه برايشان پسنديده است ، به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمنى مبدّل گردانَد تا مرا عبادت كنند و چيزى را با من ، شريك نسازند» .

بر پايه حديثى ، امام صادق عليه السلام در تبيين اين آيه مى فرمايد :

نَزَلَت فِى القائِمِ وَ أَصحابِهِ .[۷]

در باره قائم و يارانش نازل شده است .

بنا بر اين، امنيّت فراگير در زمينه هاى مختلف فردى و اجتماعى، كه يكى از اهداف بزرگ رسالت انبيا و امامتِ اوصياى آنهاست، تنها در حكومت جهانى مهدوى كه آيينه تمام نماىِ حاكميت اسلام ناب است، تحقّق خواهد يافت.

در جامعه موعودِ مهدوى، نه تنها مردم از ستم كردن ديگران به آنها امنيّت دارند؛ بلكه از شرّ درندگان و گزندگان نيز در امان خواهند بود و حتّى در ميان حيوانات وحشى و اهلى نيز امنيّت برقرار مى شود، تا آن جا كه گرگ ، چوپانى مى كند![۸]

سياست هاى امنيّتى

هر چند گزارش روشنى از پيشگويى هاى اهل بيت عليهم السلام در باره سياست هاى امنيّتى امام مهدى عليه السلام در دست نيست ؛ ولى با توجّه به اصل كلّى پيش گفته، سيره مهدوى هماهنگ با سيره نبوى و علوى است و سياست هاى امنيّتى حكومتى امام مهدى عليه السلام ، همان سياست هايى است كه پيامبر خدا و امير مؤمنان در دوران حاكميّت خود داشتند . برجسته ترين اين سياست ها به طور خلاصه،[۹]عبارت اند از:

الف - برنامه ريزى جهت دستيابى به اطّلاعات و شناخت هاى لازم از تهديدهاى امنيتى و عوامل آنها؛

ب - برخوردارى از ابزارها و امكانات باز دارنده دشمن؛

ج - تقويت مادّى و معنوى نيروهاى مسلّح؛

د - برنامه ريزى جهت تبديل تهديدهاى امنيتى به فرصت؛

ه - اجتناب از درگيرى بدون ضرورت با دشمن؛

و - هشيارى در برابر توطئه هاى ضدّ امنيّتى؛

ز - رعايت ارزش هاى اخلاقى در كشف توطئه هاى ضدّ امنيّتى؛

ج - برخورد قاطع و ريشه اى با تهديدهاى امنيتى.

گفتنى است كه با توجّه به نقش زمان و مكان در سيره اهل بيت عليهم السلام ممكن است در برخى از موارد، سياست هاى حكومتى امام مهدى عليه السلام با سياست هاى پيامبر صلى اللّه عليه و آله و امام على عليه السلام متفاوت باشد؛ ليكن بى ترديد، اصول حاكم بر آنها، تفاوتى ندارند.


[۱]براى آگاهى بيشتر از اهمّيت امنيّت از نگاه اسلام، ر . ك : دانش نامه قرآن و حديث : ج ۷ (امنيّت) .

[۲]مسند ابن حنبل : ج ۶ ص ۵۳ ح ۱۷۰۱۳ ، مسند الشاميّين : ج ۲ ص ۳۰ ح ۸۶۳ ، تاريخ دمشق : ج ۴۶ ص ۲۶۲ .

[۳]الحمد للَّه الّذى شرع الإسلام... فجعله أمناً لمن علقه؛ ستايش ، ويژه خدايى است كه اسلام را تشريع فرمود... و آن را موجب امنيّت براى كسانى كه به آن تمسّك جويند، قرار داد (نهج البلاغة: خطبه ۱۰۵).

[۴]نهج البلاغة : خطبه ۱۳۱، تحف العقول : ص ۲۳۹ (به نقل از امام حسين عليه السلام ، با عبارت مشابه) ، بحار الأنوار : ج ۳۴ ص ۱۱۱ ح ۹۴۹ ؛ تذكرة الخواص : ص ۱۲۰ (به نقل از عبد اللَّه بن صالح العجلى) .

[۵]براى اطّلاع از اين مقرّرات، به منافع فقهى مراجعه فرماييد.

[۶]نور : آيه ۵۵ .

[۷]ر . ك : ص ۳۲۰ ح ۱۸۳۲.

[۸]ر . ك : ص ۳۲۰ (گسترش امنيّت) .

[۹]براى آگاهى از مشروح سياست هاى امنيتى امام على عليه السلام ، ر. ك : دانش نامه امير المؤمنين عليه السلام : ج ۳ ص ۴۳۲ و ج ۴ ص ۲۵۷ (سياست هاى امنيتى) .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت