(5)
روش شیخ طوسی در تدوین حدیث
صادقی نیری، رقیه
دكتری علوم انسانی، الهیات و معارف
اسلامی
دانشگاه تربیت مدرس، دانشكده علوم انسانی
به راهنمایی: حجتی، محمدباقر
1380
242صفحه
كلید واژه :
طوسی، محمدبن حسن / حدیث
چکیده: حدیث پس از قرآن بهترین و کارآمدترین مستند شناخت دین و فرهنگ اسلامی
است. نقل تدوین و نشر احادیث فرازها و فرودهای بسیاری داشته است و در این فراز و فرودها در تاریخ تشیع عالمان بسیاری در تدوین و نشر حدیث کوشیده‌اند و از جهات
مختلف بررسی‌های گوناگونی دربارۀحدیث سامان داده‌اند. شیخ طوسی در این میان از برجستگی ویژه‌ای برخوردار است. دو اثر او به نام‌های تهذیب‌الاحکام و الاستبصار فیما
اختلف فیه من الاخبار از کتب معتمدۀشیعه است. روزگاری که شیخ در آن می‌زیسته در تاریخ اسلام روزگاری است شگفت و بغداد شهری است سرشار از جریانات فکری
مختلف. چنان برمی‌آید که فضای فکری روزگار او بر چگونگی تدوین کتاب‌های شیخ به ویژه در زمینۀحدیث تأثیر شایان توجهی داشته است. به طوری که با بررسی آثار حدیثی
او در می‌یابیم که عمدۀتلاش شیخ در زمینۀحدیث در جهت بررسی احادیث مختلف و متعارض است، که از سوء فهم احادیث و تفسیر نامناسب آن‌ها، تعمیم روایات خاص به
طور کلی و تقطیع روایات، عدم کتابت حدیث و بیان تدریجی احکام توسط ائمه (ع) و تقیۀائمۀاطهار (ع) به دلیل سلطۀطاغوت‌های زمان به وجود آمده بود. شیخ با توجیه و
ارائۀراه حل تعارض احادیث مختلف از راه تأویل صحیح و کیفیت جمع شماری از آن‌ها و یا طرد پاره‌ای با بیان وجه فساد آن‌ها به علم حدیث خدمت شایانی کرده است.
