مصاحف صحابه و تحریف قرآن

پرسش :

با توجه به تفاوت هايى كه در باره مصاحف صحابه در مقايسه با مصحف كنونى گزارش شده اند، آیا نمى توان نتيجه گرفت كه در مصحف كنونى تحريف راه يافته است؟



پاسخ :

چنين استدلالى منوط به آن است كه مصاحف مورد ادعا در اختيار ما باشد و ما بتوانيم ميان آنها و قرآن موجود مقايسه كنيم و تنها به استناد گزارش هاى تاريخى كه آنها نيز ملازمت ميان وجود اين مصاحف با راهيافت تحريف در قرآن را ثابت نمى كنند، نمى توان مدعى راهيافت تحريف به كاستى در قرآن شد.

از توصيف هاى مصاحف صحابه در منابع تاريخى و روايى مى توان استفاده كرد كه تفاوت مصحف ابن مسعود و مصحف ابىّ بن كعب با مصحف كنونى، در اضافات تفسيرى و تبديل برخى از كلمات دشوار (غريب) قرآن به كلمه اى ديگر جهت شرح و توضيح آنها بوده و به نزاهت قرآن از تحريف آسيبى نمى رساند. البته بنا بر منابع اهل سنت، مصحف ابن مسعود ، اختلافاتى افزون بر اين با قرآن موجود داشته است؛ مثلاً مُعَوَّذَتين را از سور قرآنى به شمار نياورده است . اما علاوه بر اين كه سند و اعتبار اين گزارش ها جاى درنگ دارد ، روشن است كه وقتى ميان يك مصحف از يك سو و ديگر مصاحف و قرآن موجود از سويى ديگر اختلافى در مى گيرد، به حكم عقل نمى توان جانب مصحف واحد را گرفت و اساساً قرآن موجود ، با تواتر ثابت است، در حالى كه چنان مصحفى ، بر خبر واحد استوار است. ديگر آن كه مصحف ابن مسعود ، با ادلّه قطعىِ پيراستگى قرآن از تحريف ، معارض است. افزون بر اين بعيد نيست كه نسبت چنين تفاوت هايى به ابن مسعود و مصحف او، با انگيزه جانبدارى از عثمان و توجيه نوع تعاملاتى باشد كه وى در حقّ ابن مسعود روا داشته بود.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت