وجود اختلاف قرائات، نشانه تحریف در قرآن

استناد به وجود اختلاف قرائات در مصحف كنونى ، براى اثبات مدّعاى راهيافت تحريف به قرآن بر اساس قياس پيش گفته ، مخدوش است؛ زيرا: صغراى مورد ادعا يعنى «راهيافت قرائات مخالف با وحى نازل شده در مصحف كنونى»، ناتمام است؛ زيرا ما معتقديم كه قرائت مصحف كنونى منسوب به پيامبر صلى اللَّه عليه و آله است . به عبارت ديگر، ما معتقديم قرآنِ فرود آمده بر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله يك قرائت بيشتر نداشته و آن، همين قرائت متداولى است كه از طريق حفص از عاصم از امير مومنان عليه السلام از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نقل شده و بر اساس تواتر و نسل به نسل، ميان مسلمانان رايج بوده و اكنون در اختيار ما قرار گرفته است، چنان كه سخن امام باقر عليه السلام مؤيّد همين مدّعاست، آن جا كه فرمودند:

إِنَّ الْقُرْآنَ وَاحِدٌ نَزَلَ مِنْ عِنْدِ وَاحِدٍ وَلَكِنَّ الاخْتِلَافَ يَجِى ءُ مِنْ قِبَلِ الرُّوَاةِ .[۱]

قرآن ، يكى است و از جانب خداى يگانه فرود آمده ، ولى اختلاف از جانب راويان پيدا شده است .

بارى، كتابى كه به عنوان ريسمان الهى براى رفع اختلاف آمده و عدم راهيافت اختلاف به آيات آن، از جمله ادلّه اعجاز آن بر شمرده شده است،[۲]چگونه خود مى تواند قرائت هاى مختلف را برتابد، بويژه با نظر به اين كه اختلاف قرائت، بسا مايه برداشت ها و تفاسيرى گوناگون و گاه متناقض هم باشد.[۳]

آنچه در باره اختلاف قرائت ها در دوران پيامبر صلى اللَّه عليه و آله گزارش شده يا بر اساس روايت «اُنزِلَ القُرآنُ عَلى سَبعَةِ أحرُفٍ»[۴]ادّعا شده ،[۵]با فرض پذيرش صحت آنها، بر اختلاف لهجه ها قابل حمل است كه امرى كاملاً طبيعى است.[۶]بر اساس اين نگرش، اختلاف ايجاد شده بر سر قرائت قرآن ، از نظر ما ، پديده اى نامبارك است كه عواملى چند (نظير : كاستى هاى خطّ عربى در دوران نگارش قرآن و اجتهادهاى قرّاء) ، آن را پديد آورده اند؛ اما با اراده تخلف ناپذير الهى مبنى بر حفظ قرآن از هرگونه آسيب، اين پديده نتوانست به قرائت توده مسلمانان - كه همين قرائت و نگارش متداول بين مردم است - ، كم ترين آسيبى برساند.