اهميت دعا و نقش آن در زندگى

در اهميت دعا همين بس كه روح و مغز عبادت است و به همين دليل سودمندتر از قرائت قرآن بلكه با فضيلت تر از همه عبادات از آن ياد شده است .

دعا ، كليد رحمت الهى ، مايه تقرب به خدا ، موجب تأمين خواسته ها ، سلامتى از شيطان و زندگى جان است .[۱]دعا ، نه تنها در رهايى از گرفتارى ها و دردها و رنج هاى زندگى به انسان كمك مى كند بلكه مى تواند سرنوشت قطعى زندگى را تغيير دهد[۲]و از بلاهاى گوناگون پيشگيرى نمايد[۳]و از اين رو پيشوايان اسلام ، پيشدستى و تقدم در دعا را توصيه كرده اند ،[۴]خود آنان نيز پيش از همه و بيش از همه اهل دعا و مناجات با خداوند متعال بوده اند .[۵]

به دليل آثار و بركات فراوانى كه «دعا» در زندگى فردى و اجتماعى انسان دارد ، قرآن كريم با تأكيد فراوان و با بيانهاى گوناگون مردم را بدان فرا مى خواند[۶]و نسبت به سستى در عدم بهره بردارى از اين كليد رحمت و سعادت هشدار مى دهد .

گاه مى فرمايد :

«وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِى عَنِّى فَإِنِّى قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِى وَلْيُؤْمِنُواْ بِى لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ .  و هرگاه بندگان من، از تو درباره من بپرسند، [بگو] من نزديكم و دعاى دعا كننده را ـ به هنگامى كه مرا بخواند ـ اجابت مى كنم ، پس [آنان] بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند ، باشد كه راه يابند»  .

گاه مى فرمايد :

«ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ .  مرا بخوانيد ، اجابت مى كنم شما را»  .

گاه مى فرمايد :

«ادْعُواْ رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً .  بخوانيد پروردگارتان را به زارى و نهانى»  .

گاه نمونه اى از دعاهاى مستجاب كه براى بسيارى از مردم تجربه شده است را ارائه مى نمايد :

«أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ .  يا كيست آن كه اجابت مى كند درمانده ات را چون وى را بخواند و گرفتارى را برطرف مى گرداند»  .

گاه تأكيد مى فرمايد كه «دعا» ميزان وزن و اعتبار و ارزش انسان نزد خداوند متعال است

«قُلْ مَا يَعْبَؤُاْ بِكُمْ رَبِّى لَوْلاَ دُعَاؤُكُمْ .[۷]بگو : اگه دعاى شما نباشد، پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمى كند»  .

گاه از كسانى كه در دل شب بستر خواب راحت را رها مى كنند و به نيايش مى پردازند تجليل و تمجيد مى كند و اين چنين به آنان مژده مى دهد كه :

«فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِىَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ[۸].  هيچ كس نمى داند چه چيزى از آنچه روشنى بخش ديدگان است براى آنان پنهان شده است»  و... .

و در نقطه مقابل ، كسانى كه تنها هنگام گرفتارى و بلا خدا را مى خوانند ، نكوهش مى كند[۹]و كسانى كه از دعا كردن ـ كه روح بندگى است ـ استنكاف مى ورزند به جهنم تهديد مى نمايد :

«إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِى سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ .  كسانى كه از عبادت من كبر مى ورزند، به زودى به خوارى در دوزخ در مى آيند»  .