5 . تلاش براى شناخت داروهاى طبيعى

احاديث باب سوم از فصل يكم تأكيد دارند كه همه بيمارى ها به استثناى مرگ ، در نظام آفرينش ، دارو دارند و قابل درمان اند . برخى تصريح مى كنند كه خداوند براى همه بيمارى ها دارو آفريده و برخى مى گويند خداوند ، براى همه بيمارى ها دارو نازل كرده است.
ظاهر اين دو تعبير ، اين است كه داروى همه بيمارى ها در طبيعت وجود دارد. بى ترديد ، داروهاى طبيعى ، زيان كمتر و سود بيشترى براى درمان دارند. با عنايت به اين واقعيت است كه گياهْ درمانى ، به تدريج در كشورهاى پيشرفته رايج مى گردد.
بنا بر اين ، يكى از مسئوليت هاى مهم مراكز علمى پزشكى ، تلاش براى كشف داروهاى طبيعى و آشنا كردن جامعه پزشكى با اين داروهاست .

6 . رعايتِ ضرورت در تجويز دارو

در روايات فراوانى از اهل بيت عليهم السلام ^۱ تأكيد شده است كه تا آن جا كه بدن ، قدرت تحمّل بيمارى را دارد ، بيمار نبايد به پزشك مراجعه كند؛ زيرا مصرف دارو بدون ضرورت براى سلامت انسان ، زيانبار است. امام على عليه السلام مى فرمايد :
اِمشِ بِدائِكَ ما مَشى بِكَ .^۲
با درد خويش ، تا آن هنگام كه با تو مدارا مى كند ، مدارا كن .
و از امام كاظم عليه السلام روايت شده است :
اِدفَعوا مُعالَجَةَ الأَطِبّاءِ مَا اندَفَعَ الدّاءُ عَنكُم ؛ فَإنَّهُ بِمَنزِلَةِ البِناءِ قَليلُهُ يَجُرُّ إلىكَثيرِهِ .^۳
تا زمانى كه بيمارى به جد با شما درگير نشده است ، درگير معالجه طبيبان نشويد ، كه درمان ، به مانند ساختمان است كه مقدار كمى از آن ، شخص را به مقدار فراوانش مى كشاند .
طبق دلالت التزامى اين احاديث ، بر فرض ، اگر بيمارى اين ره نمودها را ناديده گرفت و به پزشك مراجعه كرد ، پزشكِ متعهّد و باتقوا ، كسى است كه پس از معاينه ، اگر تشخيص داد بيمارى او جزئى است و نيازى به دارو ندارد ، اقدام به نوشتن نسخه و تجويز دارو نكند ، و اگر تشخيص داد كه مصرف دارو ضرورت دارد ، بيش از اندازه لازم ، دارو تجويز ننمايد تا كيسه توليد كنندگان دارو را پُر كند .