ناموزون ساخته است.
آنچه بيش از همه در اين پژوهش بدان عنايت شده است، به دستِ دادنِ بحثى رجالى و ترجمه اى صحيح از جابر، و زدودن غبار ابهام و بَسا اتهام از ساحتِ وى بوده است؛ چه رويكردها و داورى هاى ناهمگونى از او، در تصفحّ كتب رجالى رخ مى نمايد.
در اين نوشتار، بيشتر به آرا و داورى هاى دانشوران شيعى پرداخته شده است، اما در انتها به حوزه رجالى عامه و نظريه هاى آنان درباره وى نظرى افكنده شده است.
سعى بر آن است تا در اين معركه آرا با بررسى نظرات عرضه شده، نتيجه اى مقبول دست دهد.
مهم ترين سخنان طرح شده درباره جابر بن يزيد بدين قرار است:
1. نجاشى(ره) در كتاب رجال خود، جابر را تضعيف كرده و به كاستى و اختلاط منقولات فقهى (حلال و حرام) او معتقد است:
روى عنه جماعة غمز فيهم وضعفّوا... و كان في نفسه مختلطا... و قلّ ما يورد عنه شي ء في الحلال و الحرام. ^۱
2. در كتاب كشّى در ذيلِ نامِ جابر، دو دسته روايات آمده كه پاره اى از آنها به مدح، و شعبه اى ديگر به قدحش نظر دارند. ^۲
3. ابن غضايرى هم على رغمِ آنكه بيشترينه روشش جرح راويان است، درباره جابر مى گويد:
إنّه كان ثقة في نفسه، و جُلَّ من روى عنه ضعيف. ^۳
4. شيخ مفيد(ره) در رسالة العددية مى نويسد:
إنّه من الفقهاء الّذين لا مطعن فيهم، و لا طريق إلى ذمّ واحد منهم. ^۴
5. شيخ طوسى(ره)، وى را صاحب اصلى از اصول أربعماة مى داند. ^۵