41
روح و ريحان ج3

مَعْلُومَاتٌ » 1 و بكسر حاء اسم مصدر است ، و در لغت بمعنى قصد است .
و در حديث « اصول كافى » است در باب جنود عقل و جهل : الحج بمعنى القصد و ضد آن نبذ ميثاق است 2 .
و در عرف فقهاء : هو قصد البيت للتقرّب إلى اللّه بافعال مخصوصة بزمان مخصوص فى اماكن مخصوصة 3 .
پس بدان اين فريضه بر هر كسى كه عاقل است و بالغ و استطاعت دارد در عمر يك مرتبه واجب است با شرائطى كه علماء اعلام ذكر فرموده اند خلافاً للصدوق طاب ثراه كه بر اهل ثروه وجده هر سال واجب مى داند .
و از طريق اهل البيت مرويست : « يك حج مبرور بهتر از دنيا و مافيهاست و يك حج مبرور اجرى جز بهشت ندارد » 4 .
و در حديث نبوى صلى الله عليه و آله است : « حجاج و عمّار ، زوّار خدا و وفداللّه اند هر چه سؤال كنند خداوند عطاء مى نمايد و اگر استغفار كنند خداوند مى آمرزد و اگر بخوانند مستجاب مى نمايد و اگر شفاعت كنند قبول مى فرمايد شفاعت ايشان را » 5 .
و أيضاً مروى است : « گناهى بزرگتر از اين گناه نيست كه شخص در عرفات روز عرفه حاضر شود و گمان كند خداوند او را نيامرزيد » .
و ايضاً مرويست : « بيايند در آخر الزمان مردمانى كه به حج روند و آنها بر چهار قسم باشند : پادشاهان براى نزهت ، اغنياء براى تجارت ، وفقراء از براى مسألت ، و قراء

1.بقره : ۱۹۷ .

2.كافى ۱/۲۲ براى عقل ۷۵ سرباز شمرده شده است تا اينكه مى فرمايد : « والحج ، وضدّه نبذ الميثاق » .

3.الاقتصاد ، شيخ طوسى : ۲۹۷ ، منتهى المطلب ( سنگى ) ۲/۶۴۲ .

4.قريب به اين مضمون است روايت وسائل الشيعة ۱/۲۷ ح ۳۴ ، امالى طوسى : ۶۹۴ ح ۱۴۷۸ .

5.بدين مضمون روايت مروى از اميرمؤمنان عليه السلام در حديث اربع مائه مى باشد . رجوع كنيد به : خصال صدوق : ۶۳۵ ، وسائل الشيعة ۳/۸۵ ح ۵ .


روح و ريحان ج3
40

فريضه چهارم در معنى حج است

الفريضة الرابعة : الحج 1
قال اللّه تعالى « وَللّهِِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ » 2 .
و قال تعالى مجده : « وَأَذِّن فِى النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالاً وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ » 3 .
وقال اللّه تعالى عزّه : « فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِى الْحَجِّ » 4 .
عن « مجمع البحرين » 5 : حج به فتح حاء مصدر است لقوله تعالى : « الْحَجُّ أَشْهُرٌ

1.حج در نزد اهل لغت به معنى قصد است ، و عمره به معنى زيارت است ، و در نزد اهل شرع زيارت بيت اللّه الحرام است براى بجاى آوردن مناسك مخصوصه ، و اداء آن اختصاص به زمان مخصوص ندارد ، اما عمره متمتّع بها اختصاص به وقت خاص دارد . كذا ذكره الشيخ طاب ثراه فى مبسوطه . ( حاجى ملا باقر ) . بنگريد به : مجمع البحرين ۱/۴۵۸ ماده ( حجج ) .

2.آل عمران : ۹۷ .

3.حج : ۲۷ .

4.بقره : ۱۹۷ .

5.مجمع البحرين ۱/۴۵۸ ماده ( حجج ) .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 174967
صفحه از 427
پرینت  ارسال به