شناخت خداوند عزّ وجلّ - صفحه 9

ب - سرشت و خِرد

۷۹.امام رضا عليه السلام : از طريق ساخته‏هاى خدا، به وجود او راه برده مى‏شود و به واسطه خِردها، شناخت او حاصل مى‏گردد و از ره‏گذر سرشت، حجّت [و برهان بر وجود ]او ثابت مى‏شود.

۸۰.امام رضا عليه السلام : آغاز شدن آنان به وسيله او، نشانه‏اى است براى آنها بر آغاز نداشتن او، به سبب ناتوانى هر آغاز شده‏اى از آغازگرِ غير خود بودن.

۸۱.امام رضا عليه السلام- در باره يگانگى خداى بزرگ و بلند مرتبه - : ... ابزارها ، خودشان را محدود مى‏سازند [نه خدا را] و وسيله به مانند خود ، اشاره مى‏كند و تأثير ابزار، در ميان چيزها[ى آفريده شده، نه خدا] يافت مى‏شود. واژه «مُنذُ (از زمانى كه)» جلوى ديرينه بودن آفريدگان را مى‏گيرد، و واژه «قد (نزديك است)» [كه به نزديكىِ زمانى اشاره مى‏كند، ]آفريدگان را از بى آغاز بودن، باز مى‏دارد، و واژه «لولا (اگر نبود)» [كه به نبودِ چيزى در اثر وجود چيز ديگر اشاره مى‏كند]، آفريدگان را از كامل بودن دور مى‏كند. جدايى آفريدگان، بيانگر جداكننده آنهاست و دورى آنها از هم، نشانگر دوركننده آنها از يكديگر است؛ چرا كه سازنده آفريدگان، بر خِردها پديدار گشته است ... .

۸۲.امام رضا عليه السلام- در پاسخ مردى از زنديقان كه از ايشان پرسيد: دليل بر وجود خداوند چيست؟ - : من چون به كالبدم نگريستم و ديدم نمى‏توانم بر طول و عرض آن بيفزايم و يا از آن بكاهم و ناخوشى‏ها را از آن برانم و يا منافع آن را به سويش بكشانم، دانستم كه اين بنا ، بانى دارد. پس بدان اقرار كردم و افزون بر آن، وقتى چرخش فلك را به قدرت او و پديد آوردن ابرها و چرخاندن بادها و جريان خورشيد و ماه و ستارگان و ديگر نشانه‏هاى شگفت و آشكار را ديدم، دانستم كه اينها را طرّاح و پديدآورنده‏اى هست.

صفحه از 12