اعتبار حدیث زنده شدن تصویر شیر به امر امام کاظم(ع)
پرسش :
آیا حدیث زنده شدن تصویر شیر توسط امام کاظم(ع) در مجلس هارون الرشید، معتبر و صحیح است؟
پاسخ :
زنده شدن تصویر شیر به امرامام کاظم(ع)مضمون روایتی است که در کتاب الامالیِشیخ صدوقذکر شده و از نظر سند صحیح و معتبر دانسته شده است. رجالشناسان شیعه همه راویان در سلسله سند این روایت را، ثقه و مورد اطمینان دانستهاند.
بر اساس این روایت، امام کاظم(ع) تصویر شیری را در مجلس هارون الرشید زنده کرد و شیر، ساحری را که به دستور هارون برای تمسخر امام(ع) آمده بود بلعید. هارون قصد داشت با استفاده از ساحر جایگاه امام(ع) را پایین بیاورد؛ ولی امام(ع) با نشان دادن کرامت زنده کردن تصویر شیر، حربهای را که هارون دنبال او بود خنثی کرد.
عالمان شیعه معتقدند در جایی که ممکن است با عوامفریبی، باطل جای حقیقت را بگیرد و جایگاه امامت نزد مردم سست شود، امام(ع) میتواند با اجازه خدا نشانهای بیاورد تا حقیقت روشن شود.
متن حدیث
«عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ یَقْطِینٍ قَالَ: اِسْتَدْعَی اَلرَّشِیدُ رَجُلاً یُبْطِلُ بِهِ أَمْرَ أَبِی اَلْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ وَ یَقْطَعُهُ وَ یُخْجِلُهُ فِی اَلْمَجْلِسِ فَانْتُدِبَ لَهُ رَجُلٌ مُعَزِّمٌ فَلَمَّا أُحْضِرَتِ اَلْمَائِدَةُ عَمِلَ نَامُوساً عَلَی اَلْخُبْزِ فَکَانَ کُلَّمَا رَامَ خَادِمُ أَبِی اَلْحَسَنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ تَنَاوُلَ رَغِیفٍ مِنَ اَلْخُبْزِ طَارَ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ اِسْتَفَزَّ هَارُونَ اَلْفَرَحُ وَ اَلضَّحِکُ لِذَلِکَ فَلَمْ یَلْبَثْ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنْ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَی أَسَدٍ مُصَوَّرٍ عَلَی بَعْضِ اَلسُّتُورِ فَقَالَ لَهُ یَا أَسَدَ اَللَّهِ خُذْ عَدُوَّ اَللَّهِ قَالَ فَوَثَبَتْ تِلْکَ اَلصُّورَةُ کَأَعْظَمِ مَا یَکُونُ مِنَ اَلسِّبَاعِ فَافْتَرَسَتْ ذَلِکَ اَلْمُعَزِّمَ فَخَرَّ هَارُونُ وَ نُدَمَاؤُهُ عَلَی وُجُوهِهِمْ - مَغْشِیّاً عَلَیْهِمْ وَ طَارَتْ عُقُولُهُمْ خَوْفاً مِنْ هَوْلِ مَا رَأَوْهُ فَلَمَّا أَفَاقُوا مِنْ ذَلِکَ بَعْدَ حِینٍ قَالَ هَارُونُ لِأَبِی اَلْحَسَنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَسْأَلُکَ بِحَقِّی عَلَیْکَ لَمَّا سَأَلْتَ اَلصُّورَةَ أَنْ تَرُدَّ اَلرَّجُلَ فَقَالَ إِنْ کَانَتْ عَصَا مُوسَی رَدَّتْ مَا اِبْتَلَعَتْهُ مِنْ حِبَالِ اَلْقَوْمِ وَ عِصِیِّهِمْ فَإِنَّ هَذِهِ اَلصُّورَةَ تَرُدُّ مَا اِبْتَلَعَتْهُ مِنْ هَذَا اَلرَّجُلِ فَکَانَ ذَلِکَ أَعْمَلَ اَلْأَشْیَاءِ فِی إِفَاقَةِ نَفْسِهِ»
[۱]
علی بن یقطین گفت: هارون الرشید دستور داد مردی برای او حاضر کنند تا امام کاظم(ع) را در مجلس شرمنده کند [و اینگونه جایگاهی که امام(ع) بین مردم داشت از بین برود]. مرد ساحری را برای او آوردند. هنگامی که سفره غذا انداختند، مرد ساحر نیرنگی با قرصهای نان کرد که خادم امام(ع) هر وقت میخواست نانی بردارد از جلو دستش میپرید. هارون از خنده و شادی از جا پریده بود. پس از مدت اندکی امام کاظم(ع) سر بلند کرد و به تصویر شیری که بر یکی از پردهها بود فرمود: ای شیر خدا دشمن خدا را بگیر. آن صورت از تصویر بیرون پرید و مانند درندهای بزرگ جادوگر را بلعید. هارون و همدستانش غش کرده و از ترس عقل آنها پرید. پس از مدتی که بههوش آمدند هارون به امام(ع) گفت: بهحق خودم بر تو درخواست می کنم از این صورت بخواهی آن مرد را برگرداند. امام(ع) فرمود: اگر عصای موسی(ع) چوبدستیهای جادوگران را که بلعیده بود برگرداند، این صورت هم آنچه بلعیده برمیگرداند. این معجزه مؤثرترین وسیله کشتن امام کاظم(ع) گردید.
[۱]شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ترجمه محمدباقر کمرهای، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۴۸.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت