نشانه‌شناسی شخصیت امام رضا (ع) در «هاچین و واچین» زهرا داوری بر پایة نظریة فیلیپ هامون
سال
1400 / شماره پیاپی
33 /
صفحه
83-104
چکیده :
فیلیپ هامون، نشانه‌شناس فرانسوی، شخصیّت را عنصری نشانه‌ای دانسته و بر این اساس، مبانی نظری نشانه‌شناسی شخصیّت را تبیین کرده است، چنانکه نشانه‌شناسی ادبی شخصیّت، ارتباط میان مؤلف، متن و خواننده را می‌کاود و هدف اصلی آن یافتن مناسبت میان تصویر (دالّ) و تصوّر (مدلول) است. ادب عامه (شفاهی) با جلو‌ه‌های گوناگونش بازتاب فرهنگ و اندیشۀ مردم است و ترانه‌های کودکانه از گونه‌های ادب شفاهی است که گاهی سیمای شخصیت‌های مذهبی را با هدف الگوسازی تربیتی- اخلاقی ترسیم می‌کند. سیمای عملی و سجایای اخلاقی امام رضا (ع) الگویی متعالی برای کودکان است و زهرا داوری با بهره‌گیری از شخصیّت حضرت در ترانه‌های کودکانه «هاچین و واچین» الگوسازی کرده و گامی مهمّ برای پیشرفت تربیتی و اخلاقی کودکان برداشته است. این پژوهش با هدف تبیین سیمای امام رضا (ع) در «هاچین و واچین» زهرا داوری بر اساس نظریه نشانه‌شناسی شخصیّت فیلیپ هامون با رویکردی توصیفی تحلیلی انجام شده و سیمای امام رضا (ع) را از حیث دالّ (نام، جایگاه نحوی و بعد بلاغی) و مدلول (صفات، کنش گفتاری و کنش رفتاری) بررسی و تحلیل کرده‌است، چنانکه دستاورد پژوهش نشان می‌دهد، درک مناسبی از شخصیّت امام رضا (ع) و کارکرد داستانی آن با استفاده از دانش نشانه‌شناسی شخصیّت فراهم شده است؛ یعنی داوری سیمای عملی و سجایای اخلاقی امام رضا (ع) را با استفاده از زبان عامیانه و بیان کودکانه به مخاطب (کودکان) شناسانده است.
کلیدواژه‌های مقاله :امام رضا (ع)، نشانه‌شناسی، فیلیپ هامون، ترانه‌های کودکانه، زهرا داوری، «هاچین و واچین»
