احادیث داستانی فتنه پس از پیامبر اسلام(ص)

الإمام علی(ع):

لَمّا أنزَلَ اللّهُ سُبحانَهُ قَولَهُ:«الم * أَحَسِبَ النَّاسُ أَن یتْرَکواْ أَن یقُولُواْ ءَامَنَّا وَ هُمْ لَا یفْتَنُونَ»عَلِمتُ أنَّ الفِتنَةَ لا تَنزِلُ بِنا ورَسولُ اللّهِ(ص) بَینَ أظهُرِنا، فَقُلتُ: یا رَسولَ اللّهِ، ما هذِهِ الفِتنَةُ الَّتی أخبَرَک اللّهُ تَعالی بِها؟

فَقالَ: یا عَلِی، إنَّ اُمَّتی سَیفتَنونَ مِن بَعدی، فَقلتُ: یا رَسولَ اللّهِ، أوَ لَیسَ قَد قُلتَ لی یومَ اُحُدٍ حَیثُ استُشهِدَ مَنِ استُشهِدَ مِنَ المُسلِمینَ وحیزَت عَنِّی الشَّهادَةُ، فَشَقَّ ذلِک عَلَی، فَقُلتَ لی: أبشِر فَإِنَّ الشَّهادَةَ مِن وَرائِک؟ فَقالَ لی: إنَّ ذلِک لَکذلِک، فَکیفَ صَبرُک إذَن؟ فَقُلتُ: یا رَسولَ اللّهِ، لَیسَ هذا مِن مَواطِنِ الصَّبرِ ولکن مِن مَواطِنِ البُشری وَالشُّکرِ.

وَقالَ: یا عَلِی إنَّ القَومَ سَیفتَنونَ بِأَموالِهِم، ویمُنّونَ بِدینِهِم عَلی رَبِّهِم، ویتَمَنَّونَ رَحمَتَهُ ویأمَنونَ سَطوَتَهُ، ویستَحِلّونَ حَرامَهُ بِالشُّبُهاتِ الکاذِبَةِ وَالأَهواءِ السّاهِیةِ؛ فَیستَحِلّونَ الخَمرَ بِالنَّبیذِ، وَالسُّحتَ بِالهَدِیةِ، وَ الرِّبا بِالبَیعِ.

قُلتُ: یا رَسولَ اللّهِ، فَبِأَی المَنازِلِ اُنزِلُهُم عِندَ ذلِک؟ أبِمَنزِلَةِ رِدَّةٍ أم بِمَنزِلَةِ فِتنَةٍ؟ فَقالَ: بِمَنزِلَةِ فِتنَةٍ.[۱]

امام علی(ع):

چون خداوند سبحان، این سخنش را فرو فرستاد که: «الف، لام، میم. آیا مردم پنداشتند که تا گفتند: «ایمان آوردیم»، رها می شوند و مورد آزمایش قرار نمی گیرند؟»، دانستم که تا وقتی پیامبر خدا در میان ماست، فتنه بر ما فرود نخواهد آمد. لذا به ایشان گفتم: ای پیامبر خدا! این فتنه ای که خدای متعال، تو را از آن خبر داده است، چیست؟

فرمود: «ای علی! پس از من، امّتم دچار فتنه خواهند شد».

گفتم: ای پیامبر خدا! آیا در روز اُحُد که جمعی از مسلمانان شهید شدند و شهادت، نصیب من نشد و این بر من گران آمد، به من نفرمودی: «بشارتت باد که شهادت در انتظار توست»؟.

پیامبر(ص) به من فرمود: «همین طور است. در آن هنگام، چگونه شکیبایی خواهی کرد؟».

گفتم: ای پیامبر خدا! این جا جای شکیب نیست؛ بلکه جای شادی و سپاس گزاری است.

فرمود: «ای علی! به زودی، مردم با دارایی های خود، آزموده خواهند شد و آنان به واسطه دیندار بودن خود، بر پروردگارشان منّت خواهند نهاد و رحمت او را می طلبند و خود را از خشم او ایمن می پندارند، حرام را با شبهات دروغین و خواهش های غفلت زا حلال می شمارند. مثلاً شراب را به نام نبیذ، حلال می دارند و مال حرام (رشوه) را به نام هدیه و رِبا را به نام معامله».

گفتم: ای پیامبر خدا! در چنان وضعی آنان را در چه جایگاهی قرار دهم؟ در جایگاه ارتداد یا جایگاه فتنه؟

فرمود: «در جایگاه فتنه».

[۱]. نهج البلاغة: الخطبة ۱۵۶، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۷، ص ۲۲۸.