احادیث داستانی ماجرای مباهله دلیل خلافت امام علی(ع)

امام رضا(ع) در مناظره ای با مأمون نشان داد که آیه ی مباهله نشان دهنده ی خلافت امیرالمؤمنین(ع) است.

طرائف المقال:

إنَّ المَأمونَ قالَ لِلرِّضا(ع): مَا الدَّلیلُ عَلی خِلافَةِ جَدِّک [عَلِی بنِ أبی طالِبٍ]؟ قالَ(ع): «أَنفُسَنَا»، فَقالَ المَأمونُ: لَولا «نِسَاءَنَا»! فَقالَ الرِّضا(ع): لَولا «أَبْنَاءَنَا»! فَسَکتَ المَأمونُ.

طرائف المقال:

مأمون به امام رضا(ع) گفت: دلیل بر خلافت جدّت [علی بن ابی طالب] چیست؟

فرمود: «کلمه خودمان ».

مأمون گفت: البتّه اگر کلمه «زنانمان» نبود!

امام رضا(ع) فرمود: «البتّه اگر کلمه پسرانمان نبود!».

مأمون، سکوت کرد[۱].[۲]


[۱]. علّامه طباطبایی قدس سره در توضیح این حدیث می فرماید: مراد امام(ع) از این که فرمود: «کلمه خودمان »، این است که خداوند، خودِ علی(ع) را همانند خودِ پیامبرش قرار داده است و مراد مأمون از جمله: «اگر کلمه زنانمان نبود»، این است که کلمه «زنانمان» در آیه دلیل آن است که مراد از «خودها» مردان اند. بنا بر این، فضیلتی در آن برای امیر مؤمنان نیست، و جمله امام(ع) که: «اگر کلمه پسرانمان نبود»، معنایش این است که وجود «پسرانمان» در این آیه، بر خلاف نظر مأمون دلالت دارد؛ زیرا اگر مراد از «خودها» مردان باشند، آوردن کلمه «پسرانمان» مورد نداشت [چرا که کلمه «خودمان» در صورتی که به معنای مردان باشد، شامل حسنین هم می شود و دیگر ذکر «پسرانمان» لزومی نداشت (المیزان فی تفسیر القرآن: ج ۳ ص ۲۳۰).

[۲]. طرائف المقال: ج ۲ ص ۳۰۲، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۱۶، ص ۳۰۲.