اصول انتقاد سازنده در نهج البلاغه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : سارا عربشاهی
پديدآورنده : محسن نورائی

چکیده :

انتقاد سازنده از موضوعات مهمی است که سخت مورد توجه اسلام قرار گرفته است. اهمیت نقد سازنده بدین سبب است که این مقوله، عاملی اساسی و کلیدی برای رشد و تعالی فرد و جامعه محسوب می­ شود و تحقق نشاط در جامعه و شکل­ گیری یک جامعه سالم در گرو وجود گفتمان انتقادی سازنده است. هر چند پژوهش­ های پرشماری در حوزه ادبیات انتقادی صورت گرفته است امّا هیچ­کدام از آنها کتاب شریف نهج‌البلاغه را به صورت ویژه مطمح نظر قرار نداده و اصول انتقاد سازنده را نجسته­ اند. این مقاله که با بهره ­گیری از روش توصیفی -تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ­ای سامان یافته، موارد ذیل را به­ عنوان مهم­ترین اصول انتقاد سازنده از منظر نهج البلاغه به بحث نهاده است: مقدم داشتن انتقاد از خویشتن، بیان شایستگی ­ها، تعیین بایسته ­ها، ریشه یابی ضعف­ ها، تکیه بر استدلال منطقی، اتخاذ شیوه بیانی مناسب، ارائه معیار، پرهیز از افراط در توبیخ.