الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ السَّيَّارِيِّ ، عَنْ أَبِي يَعْقُوبَ الْبَغْدَادِيِّ ، قَالَ : قَالَ ابْنُ السِّكِّيتِ لاِءَبِي الْحَسَنِ عليه السلام :
لِمَاذَا بَعَثَ اللّهُ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عليه السلام بِالْعَصَا وَيَدِهِ الْبَيْضَاءِ وَآلَةِ السِّحْرِ ، وَبَعَثَ عِيسى عليه السلام بِآلَةِ الطِّبِّ ، وَبَعَثَ مُحَمَّداً ـ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَعَلى جَمِيعِ الاْءَنْبِيَاءِ ـ بِالْكَلاَمِ وَالْخُطَبِ؟
فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ عليه السلام : «إِنَّ اللّهَ لَمَّا بَعَثَ مُوسى عليه السلام كَانَ الْغَالِبُ عَلى أَهْلِ عَصْرِهِ السِّحْرَ ، فَأَتَاهُمْ مِنْ عِنْدِ اللّهِ بِمَا لَمْ يَكُنْ فِي وُسْعِهِمْ مِثْلُهُ ، وَمَا أَبْطَلَ بِهِ سِحْرَهُمْ ، وَأَثْبَتَ بِهِ الْحُجَّةَ عَلَيْهِمْ ؛ وَإِنَّ اللّهَ بَعَثَ عِيسى عليه السلام فِي وَقْتٍ قَدْ ظَهَرَتْ فِيهِ الزَّمَانَاتُ ، وَاحْتَاجَ النَّاسُ إِلَى الطِّبِّ ، فَأَتَاهُمْ مِنْ عِنْدِ اللّهِ تَعَالى بِمَا لَمْ يَكُنْ عِنْدَهُمْ مِثْلُهُ ، وَبِمَا أَحْيَا لَهُمُ الْمَوْتى وَأَبْرَأَ الاْءَكْمَهَ وَالاْءَبْرَصَ بِإِذْنِ اللّهِ تَعَالى ، وَأَثْبَتَ بِهِ الْحُجَّةَ عَلَيْهِمْ ؛ وَإِنَّ اللّهَ تَعَالى بَعَثَ مُحَمَّداً صلى الله عليه و آله فِي وَقْتٍ كَانَ الْغَالِبُ عَلى أَهْلِ عَصْرِهِ الْخُطَبَ وَالْكَلاَمَ ـ وَأَظُنُّهُ قَالَ : الشِّعْرَ ـ فَأَتَاهُمْ مِنْ عِنْدِ اللّهِ تَعَالى مِنْ مَوَاعِظِهِ وَحِكَمِهِ مَا أَبْطَلَ بِهِ قَوْلَهُمْ ، وَأَثْبَتَ بِهِ الْحُجَّةَ عَلَيْهِمْ» .
قَالَ : فَقَالَ ابْنُ السِّكِّيتِ : تَاللّهِ ، مَا رَأَيْتُ مِثْلَكَ قَطُّ ، فَمَا الْحُجَّةُ عَلَى الْخَلْقِ الْيَوْمَ؟
قَالَ : فَقَالَ عليه السلام : «الْعَقْلُ ؛ يَعْرِفُ بِهِ الصَّادِقَ عَلَى اللّهِ فَيُصَدِّقُهُ ، وَالْكَاذِبَ عَلَى اللّهِ فَيُكَذِّبُهُ» .
قَالَ : فَقَالَ ابْنُ السِّكِّيتِ : هذَا وَاللّهِ هُوَ الْجَوَابُ .
ابن سكّيت به امام هادى عليه السلام گفت :
چرا خداوند ، موسى بن عمران عليه السلام را با عصا و يد بيضا و ابزار [ابطال] جادو فرستاد ؟ و عيسى را با حربه طبابت ؟ و محمّد - كه درود خدا بر او و خاندانش و بر همه پيامبران باد - را با گفتار و سخن ؟ امام هادى عليه السلام فرمود : «زمانى كه خداوند ، موسى عليه السلام را فرستاد ، جادوگرى در ميان مردم روزگار او ، رواج داشت . از اين رو، او از طرف خداوند ، چيزى براى مردم آورد كه آنان ، توان انجام دادن مانند آن را نداشتند و بدان وسيله ، جادوى آنها را باطل ساخت و حجّت را بر آنان ، تمام كرد . و عيسى عليه السلام را در زمانى فرستاد كه فلج و زمينگيرى ، شيوع داشت و مردم ، به طبابت نياز داشتند . از اين رو،عيسى عليه السلام از نزد خداوند ، چيزى برايشان آورد كه مانند آن را نداشتند ، و او به اذن خدا ، مردگان را زنده كرد و كور مادرزاد و پيس را شفا داد و بدين وسيله ، حجّت را بر آنان تمام كرد . و محمّد صلى اللَّه عليه و آله را در ميان مردم روزگاران فرستاد كه خطابه و سخنورى (به گمانم شعر را هم فرمود) در ميان مردم روزگارش رايج بود . پس ايشان از نزد خداوند ، مواعظ و حكمتهايى آورد كه به وسيله آن ، گفتار ايشان را باطل ساخت و حجّت را بر آنها تمام كرد» .
ابن سكيت گفت : به خدا سوگند ، مانند تو را هرگز نديده ام! پس در اين زمان حجت خدا بر مردم چيست؟ فرمود : «عقل است كه با آن ، كسى كه حرف راست به خدا نسبت مى دهد ، شناسايى شده ، تأييد مى كند و نيز دروغگويان به خداوند نيز شناسايى شده ، تكذيب مى كند». ابن سكيت گفت : به خدا سوگند ، جواب حقيقى همين است .
الکافی: ج۱، ص۵۴، ح۲۰
