احادیث مربوط به وعده های غذا به پنج دسته تقسیم می شوند.
احاديثی که در این زمینه دیدیم، به پنج دسته تقسيم مى شوند :
۱ . احاديثى كه با الهام از قرآن كريم ـ آن جا كه از غذاى بهشتيان ، سخن به ميان آورده است ـ به دو وعده غذا در هر روز (به هنگام صبحگاهان و شامگاهان) سفارش مى كند .
۲ . احاديثى كه بر خوردن صبحانه تأكيد مى ورزند و از وا گذاردن آن ، نهى مى كنند .
۳ . احاديثى كه بر خوردن شام ، تأكيد مى كنند و از وا گذاردن آن ، بويژه از جانب سالمندان ، باز مى دارند .
۴ . احاديثى كه بر خوردن يك وعده غذا در هر روز ، تأكيد دارند .
۵ . احاديثى كه به خوردن سه وعده غذا در دو روز ، سفارش مى كنند .
هر چند اين احاديث ، در نگاه نخست ، متعارض مى نمايند ، امّا تأمّل در آنها روشن مى سازد كه احاديث سه دسته نخست ، هيچ تعارضى با يكديگر ندارند و حتّى همديگر را تأييد نيز مى كنند ؛ زيرا دسته نخست ، به خوردن دو وعده صبحانه و شام ، سفارش مى كند و دسته هاى دوم و سوم ، از وا گذاردن صبحانه و شام ، نهى مى نمايند .
دسته چهارم نيز با حديث هاى پيشين ، تعارض ندارد ؛ زيرا اين دسته به بسنده بودن يك وعده در روز ، تصريح دارد و احاديث دسته هاى پيشين هم به دو وعده ، توصيه مى كنند .
و امّا حديثى كه به سه وعده غذا در دو روز سفارش مى كند ، از آن روى كه در كتاب طبّ الإمام الرضا عليه السلام نقل شده و انتساب اين كتاب به امام رضا عليه السلام به اثبات نرسيده ، دچار ضعف در سند است ، چنان كه به لحاظ دلالت نيز ضعيف است ؛ زيرا مخاطبِ اين حديث ، مأمون عبّاسى است و شايد اساساً اين توصيه ، به او اختصاص داشته باشد .
بنا بر اين ، جمع بندى احاديث پيشين ، اين مى شود كه خوردن دو وعده در صبحگاهان و شامگاهان ، براى استمرار تن درستى ، سودمند است ، چنان كه بهشتيان نيز ـ كه در سراى سلامت ، زندگى جاويد دارند[۱]ـ در همين دو وقت ، غذا ميل مى نمايند : (و آنان ، صبحگاهان و شامگاهان ، روزىِ ويژه خويش را دارند) .[۲]
[۱]
اشاره است به : «لَهُمْ دَارُ السَّلَـمِ عِندَ رَبِّهِمْ ؛ آنان را نزد پروردگارشان سراى عافيت است» (انعام : آيه ۱۲۷) .
