امام على عليه السلام :
إنَّ النّاسَ إلى صالِحِ الأَدَبِ أحوَجُ مِنهُم إلَى الفِضَّةِ وَ الذَّهَبِ .^۱
مردم ، به ادبِ نيكو نيازمندترند تا به سيم و زر .
و از اين رو ، پيشوايان اسلام با بيان هاى گوناگون ، پيروان اين آيين را به فراگيرىِ ادب برانگيخته اند و از ترك آن بر حذر داشته اند، تا آن جا كه امام صادق عليه السلام مى فرمايد :
إن اُجِّلتَ فى عُمُرِكَ يَومَينِ ؛ فَاجعَل أحَدَهُما لِأَدَبِكَ لِتَستَعينَ بِهِ عَلى يَومِ مَوتِكَ .^۲
اگر دو روز از عمرت باقى مانده بود ، يك روزِ آن را به ادب (تربيتِ) خود اختصاص بده تا از آن براى روز مردنت كمك بگيرى .
ادبى كه براى زندگىِ پس از مرگ انسان سودمند است ، ادب در برخورد با خداست؛ يعنى تبلور ارزش هاى الهى در زندگى پيش از مرگ . هر چه اين ادب بيشتر شود ، انسان به فلسفه آفرينش خود نزديك تر مى گردد و از بركات آن در دنيا و آخرت ، بهره افزون ترى خواهد برد كه :
«عِندَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالْأَخِرَةِ .^۳
در نزد خداست پاداش دنيا و آخرت» .

چهار . خاستگاه هاى ادب

جمع بندى نصوصى كه به خاستگاه ها و ريشه هاى ادب اشاره دارند ، بدين گونه است كه ادب ، دو ريشه اصلى دارد : يكى وراثت و ديگرى تربيت ، چنان كه در