تبیین عناصر برنامۀ درسی تربیت اخلاقی با توجه به سیرۀ رضوی

نشریه : فرهنگ رضوی

نویسنده : پديدآورنده : میثم غلام‌پور
پديدآورنده : هادی پورشافعی
پديدآورنده : مقصود فراستخواه
پديدآورنده : محسن آیتی

چکیده :

تربیت اخلاقی متربّیان از مهم‌ترین بخش‌های هر نظام آموزشی است. هدف پژوهش حاضر، تبیین عناصر برنامۀ درسی تربیت اخلاقی با توجه به سیرۀ تربیتی امام رضا(ع) است. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتزپژوهی است. جامعۀ پژوهش کلیه مقالاتی هستند(30 مقاله) که از سال 1387 تا 1399 دربارۀ سیرۀ تربیتی امام رضا(ع) ارائه شده‌اند. نمونۀ پژوهش 19 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده‌ها و به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. داده‌های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه، گردآوری شده‌اند. با تجزیه و تحلیل داده‌ها، ویژگی عناصر برنامه درسی با توجه به نظریه میلر در 6 بُعد، 25 عامل و 48 مؤلفه سازمان یافت. براساس یافته‌ها اهداف برنامۀ ‌درسی تربیت اخلاقی باید کثرت‌گرا، انعطاف‌پذیر، غایت‌گرا و دموکراتیک باشد، روش‌های تربیت اخلاقی ایجابی، اصلاحی، روش‌های فعال، روش‌های مستقیم و روش‌های غیرمستقیم است. یادگیرنده، خودانگیخته، تعامل‌گرا، مستقل و مسئولیت‌پذیر است و معلم دارای مهارت‌های حرفه‌ای، مهارت‌های ارتباطی، آراسته به فضایل اخلاقی و آراستگی ظاهری است؛ ارزیابی فرایند تربیت اخلاقی فرایندی مستمر، جامع بوده و در آن به خودسنجی و اصل اعتدال توجه می‌شود و محیط یادگیری، دارای جوی اخلاقی و دینی است.