تاریخ حرم کاظمین علیهم السلام

تاریخ مفصل از حرم و شهر کاظمین

این نوشته، تاریخ مفصّل و مستندی از حرم کاظمین است که در آن، اطلاعات دقیق و جامعی از شهر کاظمین و حرم امام کاظم (ع) آمده است. این تحقیق، به این دلیل که نویسنده آن سالیان درازی از عمر خود را در راه تحقیق و تدوین تاریخ شهر کاظمین صرف کرده و سیر تحوّل و رویدادهای آن را به رشته تحریر درآورده، از اهمیت خاصی برخوردار است و خواننده را با چگونگی شکل گیری حرم و وقایعی که در طول تاریخ بر آن گذشته و کیفیت گسترش و آبادانی آن آشنا می سازد.

مؤلف در مقدمه کتاب می نویسد:

شهر کاظمین (یا مقابر قریش یا مشهد کاظمین) شهری است قدیمی که دارای گذشته ای ریشه دار و با کرامت و اصیل بوده و بخش جدایی ناپذیر از بغداد در گذشته و حال می باشد؛ لیکن جزء و بخش مهملی که هیچ اهتمام و توجهی حتی از جانب ساکنانش بدان نشده و نوشته قابل توجهی در آن باره منتشر نشده است ... مرا بر آن داشت تا به نوشتن تاریخ وسیعی [بپردازم]. به امید این که این مباحث، یادآور شکوه و عظمت این شهر مقدس باشد و آثار و اخبار آن را که تا کنون مورد غفلت و نابودی قرار گرفته، در تاریخ ثبت نماید.

متن عربی کتاب، دارای تصاویری از اماکن مختلف حرم مطهر بوده که استفاده از تمامی آنها در ترجمه و چاپ فارسی آن، به لحاظ عدم کیفیت چاپ، امکان پذیر نبوده است. مؤلف در متن عربی این کتاب، حدود هفتصد و بیست شعر در قالب قصیده های طولانی از شاعران مختلف آورده که مترجم، ترجمه همه آنها را ضروری ندانسته و برگزیده ای از آنها را که اهمیت ویژه ای داشته، برای ترجمه انتخاب کرده است.

پیوست های کتاب نیز که حجم عمده ای از کتاب را تشکیل می دهند، بر ارزش و غنای آن افزوده است.

فهرست

فصل اول/ حرم کاظمین در زمان بنی عباس.

فصل دوم/ حرم کاظمین در آغاز اشغال مغول تا پایان اشغال خلفای عثمانی.

فصل سوم/ وضعیت کنونی حرم کاظمین: روضه، رواق های حرم، طارمه ها، صحن.

پیوست اول: فرزندان امام کاظم (ع).

پیوست دوم: نقبا و متولیان حرم: ابن جعفر القیم، شریف محمد بن حسن بن یحیی، فاخر علوی، مختار علوی، شریف نجم الدین هندی، امین الدین هندی جوهری.

پیوست سوم: متولیان حرم: ربیعه، جواد، احمد بن جواد، احمد بن عبدالنبی، فاضل بن علوی.

پیوست چهارم: بزرگانی که در حرم مدفونند: ابن قولویه قمی، شیخ مفید، خواجه نصیرالدین طوسی.

پیوست پنجم: موزه حرم.