بازخوانی اعجاز قرآن کریم از منظر روایات معصومین (ع)

نشریه : مطالعات فهم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد علی غیور
پديدآورنده : حکیم وزیری

چکیده :

اعجاز از پرسابقه‌ترین علومی است که پیرامون قرآن‌کریم شکل ‌گرفته‌ است ولی اصطلاح معجزه از اواسط قرن سوم هجری رواج یافته است. در بیانات معصومین (ع) تعابیر: حجه‌الله، برهان، عهد، بیّنه و آیه به چشم می‌خورد که می‌تواند ناظر به جنبه اعجاز قرآن کریم باشد. آنچه در آغاز، نظر دانشمندان مسلمان را به خود معطوف داشت؛ فصاحت، بلاغت و نظم قرآن‌کریم بود این ویژگی تا به امروز، همواره به‌عنوان برترین وجه اعجاز مطرح بوده است. با این وجود از دلِ آیات تحدی و روایات معصومین (ع) که عِدل قرآن‌اند، بیان صریحی در تأیید این وجه به چشم نمی‌خورد. تحدّی قرآن کریم در آیه 49 سوره قصص و اوصافی نظیر: نور، حبل‌متین، مُنجی، مصباح، قائد و ... که در روایات به چشم می‌خورد، بیان­کننده وجه هدایت‌کنندگی قرآن است. در این تحقیق سعی شده است با روش توصیفی- تحلیلی و با تتبع در کتب لغت، آثار نگاشته‌ شده پیرامون اعجاز قرآن و جوامع معتبر روایی، به بیان؛ ماده لغوی «عجز»، اصطلاح معجزه، شروط آن، تعابیر به کار رفته در روایات به جای کلمه معجزه و وجوه اعجاز قرآن پرداخته شود. هدف از طرح این مسائل، بازخوانی اعجاز قرآن کریم، از منظر روایات حضرات معصومین (ع) است. نتیجه آن­که ائمه اطهار (ع) عنایت ویژه‌ای به هدایت‌کنندگی قرآن کریم داشته‌اند از این‌رو همواره به تعالیم و معارف عمیق آن توجه داده‌ و کمتر به جنبه ادبی قرآن، نظر داشته‌اند.