اعجاز قرآن از دیدگاه امیرمؤمنان علی (ع)

نشریه : پژوهش نامه علوی

نویسنده : پديدآورنده : منصور پهلوان
پديدآورنده : شکوه چینی فروشان

چکیده :

از قرن‌ها پیش دانشمندان علوم اسلامی دربارة وجوه اعجاز قرآن تحقیق کرده و با استناد به شواهد قرآنی وجوه گوناگونی را ذکر کرده‌اند. بعضی از ایشان بر جنبه‌های بلاغی تأکید کرده و برخی وجوه معرفتی و معنوی را برگزیده‌اند. برای دست‌یابی به دیدگاه عمیق‌تری دربارة وجوه اعجاز قرآن بهره‌جویی از نظرهای کسانی که زمان نزول وحی را درک کرده و یا نزدیک به آن بوده‌اند، بسیار شایسته است و در این میان کلام امام علی (ع)، که خود شاهد نزول وحی و تربیت‌یافتة مکتب قرآن است، صحت و اعتبار بیش‌تری دارد. در این پژوهش وجوه اعجاز قرآن از دیدگاه امیرمؤمنان (ع) بررسی شده است. ترسیم سیمای قرآن در نهج‌البلاغه به‌وضوح بیان‌گر عظمت و چندبعدی‌بودن وحی است. امام علی (ع) در کلام شیوای خویش وجوه گوناگونی از اعجاز قرآن را بیان کرده ‌است. ایشان علاوه بر اعجاز بلاغی، اعجاز علمی، اخبار از غیب، و نبود تناقض در قرآن به معارف والای قرآن و تشریع احکام الهی و اعجاز هدایتی آن اشاره کرده ‌است. این بررسی نشان‌‌دهنده آن است که ایشان در کنار هریک از وجوه گوناگون اعجاز قرآن، با تعابیر گوناگون بر جنبة هدایتی این کتاب شریف تأکیدی خاص داشته ‌است. ایشان قرآن را هادی، راهنما، ناصح، نور، شفا، سراج، و ینابیع‌العلم معرفی کرده و صریحاً بیان کرده ‌است که این کتاب کریم بر هدایت همه انسان‌هایی که با آن قرین و همنشین می‌شوند می‌افزاید و یا از گمراهی آنان می‌کاهد. بنابراین، به نظر می‌رسد مهم‌ترین وجه اعجاز قرآن کریم هدایت مخاطبان و آیندگان در همه سطوح علمی و معرفتی و در همة قرون و اعصار است.