تفسیر موضوعی(1)

این متن در دو قسمت برای دانشجویان کارشناسی ارشد آماده شده است.

تفسیر موضوعی قرآن در دوران معاصر عنوانی شناخته شده است. گرچه درباره ی تعریف، انواع و حد و حدود آن و مرزهای این نوع تفسیر با شیوه های سنتی و قدیمی تر تفسیر قرآن، اختلاف نظرهایی وجود دارد. ریشه های تفسیر موضوعی در دوران نزول وحی و از زبان پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) و صحابه و تابعین قابل پیگیری است، اما در دو قرن چهارده و پانزده هجری، این روش سابقه ی مشخص و نگاشته های مفصلی را به خود دیده است. از نگارش های محدود تفسیر موضوعی در ضمن تفسیر ترتیبی گرفته تا تک نگاری های تألیف شده و موسوعه های تفسیر موضوعی و یا تحلیل موضوعی سوره های قرآن کریم و معجم های موضوعی و فرهنگ نامه های قرآنی، همه و همه محصول اندیشه ی مفسران معاصر قرآن کریم است.

این متن در دو قسمت برای دانشجویان کارشناسی ارشد آماده شده است. در تفسیر موضوعی (۱) (این کتاب) نیمی از دروس، به بحث های روش شناسانه ی تفسیر موضوعی و نیمی دیگر به تطبيق سه حوزه تفسیر موضوعی سوره ی واحد، تفسیر موضوعی مفاهیم و واژگان و تفسیر موضوعی نظریه پردازانه پرداخته است.

در قسمت دوم بر اساس سرفصل های تعیین شده به تفسیر موضوعی مفاهیم: تقوی، اخلاص، احسان، اخوت و برادری، وجه مشروعیت حکومت و آزادی و حقوق مردم در قرآن کریم پرداخته شده است.

کتاب به صورت درسنامه در شانزده درس سامان یافته است. عنوان درس ها بدین قرار است:

ـ مفهوم شناسی تفسیر موضوعی

ـ انواع تفسیر موضوعی

ـ پیشینه تفسیر موضوعی و تشابه و تفاوت های آن با تفسیر ترتیبی

ـ پیشینه تفسیر موضوعی در سده معاصر...

ـ معارضان و مخالفان تفسیر موضوعی

ـ عوامل توسعه تفسیر موضوعی در سده معاصر

ـ گام های تدوین تفسیر موضوعی مصطلحات و واژگان...

ـ دشواری ها و قواعد لازم در ارائه تفسیر موضوعی

ـ بررسی تطبیقی تفسیر موضوعی سوره واحد سوره محمد(ص)

ـ بررسی تطبیقی تفسیر موضوعی واژگان و مصطلحات قرآنی

ـ آشنایی با تفسیر موضوعی نظریه پردازانه