امام على علیه السلام فرمود:
مَغْلُوبُ الشَّهْوَةِ أَذَلُّ مِن مَمْلوكِ الرِّقِّ.
مغلوب شهوت، ذليلتر از برده زرخريد است.
غررالحكم ج۶ ص۱۳۸
شرح حدیث
شهوت، تنها شهوت جنسى نيست.
هر نوع خواستههاى نفسانى و اميال و غرايز كه در وجود ماست، نوعى شهوت است. خواستههايى دارد و در پى اشباع شدن و ارضاء است.
گرچه حكمت الهى، اين تمنيات و خواستهها را براساس نياز حيات و چرخش زندگى و تداوم وجود قرار داده است، اما تأمين و ارضاى هر يك، حد و مرزى دارد.
نيروى موجود در موتور يك خودرو، سرعت مىآفريند. ولى اگر سرعت، كنترل نشود، حادثه و فاجعه به بار مىآيد.
كسى كه نتواند بر خواستههاى نفس و تمايلات دل خويش مهار بزند، بلكه مغلوب و محكوم آن غريزه شود، به ذلت و خوارى مىافتد.
مغلوب شهوت جنسى شدن، آدمى را به حرام مىافكند و رسوا مىسازد.
مغلوب شهوت مالى، انسان را گرفتار حرامخوارى و ثروتاندوزى و قارون صفتى مىكند.
مغلوب شهوت جاه و مقام، انسان را براى رسيدن به آنچه ندارد، يا نگهداشتن آنچه دارد، به هر تباهى، رذالت، خفّت و ننگ وامىدارد و او را بردهاى رام مىسازد.
بردگى نفس و غلامى شهوت، بسيار فاجعهبارتر از حقارت بردهاى است كه خريد و فروش مىشود و نزد اين و آن به خدمت و بيگارى مىپردازد.
سربلند و آقا كسى است كه برده شهوت نباشد.
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
