امام على علیه السلام فرمود:
مَنْ رَضِىَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيهِ.
كسى كه خود پسند باشد، دشمنانش زياد مىشوند.
غررالحكم ج۵ ص۳۰۶
شرح حدیث
از قديم گفتهاند: كس نگويد كه دوغ من ترش است
اين دوغ، كنايه از هر چيزى است كه به نوعى ملك انسان و وابسته به او به شمار مىآيد و ترش بودن، كنايه از عيب داشتن و اقرار به آن است.
افرادِ از خود راضى، حاضر نيستند نقص و عيبى را در خويش بپذيرند و خود را منزه و پاك و پيراسته از هر عيبى مىدانند. آيا اينگونه افراد، مىتوانند به محبوبيت برسند؟ هرگز!
كسى كه چهره و صدا و خط خويش را زيباترين و بهترين مىپندارد،
كسى كه خود را بيش از ديگران لايق احترام و توجه مىداند،
كسى كه از اين و آن عيبجويى مىكند، ولى تحمل يك انتقاد را ندارد،
كسى كه چشم به خير و احسان اين و آن دوخته، اما خيرش به كسى نمىرسد،
كسى كه خود را بهترين، خالصترين، بىرياترين و داناترين افراد به حساب مىآورد،
و... بسيارى از اينگونه كسان، گرفتار همان خودپسندى و از خود راضى بودناند. پيامد طبيعى و قهرى چنين خصلتى، گرفتار شدن در دام انزوا و افتادن به دامن تنهايى و بالاتر از آن منفور شدن و از چشمها افتادن است.
از خود راضيان، هالهاى از ناخرسندى در پيرامون خويش به وجود مىآورند. حرمت نهادن به ديگران، عزت مىآورد.
منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.
