الگوی مدیریت بحران‌های سیاسی ـ اجتماعی از منظر امیرالمؤمنین علی(ع)

نشریه : پژوهش نامه علوی

نویسنده : پديدآورنده : محمد رضا ستوده نیا
پديدآورنده : محمد جانیپور

چکیده :

استخراج الگوها و مدل‌های مدیریت اسلامی، دغدغه‌ای است که در طول سالیان اخیر بسیاری از پژوهشگران را به‌سمت مطالعات تاریخی ـ تطبیقی کشانده است. این مهم گرچه امکان‌پذیر و کارآ بوده، انتخاب روش‌های وصول به این الگوها و حوزه‌های مطالعاتی نیز درخور توجه است.
استفاده از روش‌های تحقیق مناسب در حوزۀ علوم انسانی، به‌ویژه در مطالعات تاریخی ـ دینی، به پژوهشگر کمک می‌کند درک بهتری از چگونگی روند وقوع حوادث تاریخی و زمینه‌های شکل‌گیری متون دینی در آن شرایط و گفتمان حاکم بر آن عصر پیدا و درنهایت الگوهای مدیریتی آن را استخراج کند.
وقوع جنگ‌های سه‌گانۀ جمل، صفین و نهروان در زمان حکومت امیرالمومنین(ع)، از جمله بحران‌های سیاسی ـ اجتماعی است که باعث ایجاد تفرقه در امت و جغرافیای اسلام، تضعیف اقتدار رهبری و لطمه‌خوردن مقبولیت عمومی جامعۀ اسلامی شده بود. این جنگ‌های داخلی به تحریک افرادی صورت می‌گرفت که نفاق آنان مانع از کشف حقیقت برای جامعۀ اسلامی می‌شد؛ از این رو، بررسی رفتار حضرت علی(ع) در مدیریت این بحران‌ها می‌تواند کمک شایانی به مدیریت بحران‌های مشابه در عصر حاضر بکند.
استخراج الگوی مدیریت این بحران‌ها از خلال مطالعۀ مکتوبات نگاشته‌شدۀ حضرت علی(ع) به روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی، هدفی است که در این مقاله دنبال می‌شود.