بررسی دلالی روایات تحریف‌نما در کتاب کافی

نشریه : حدیث پژوهی

نویسنده : پديدآورنده : سید رضا مؤدب
پديدآورنده : عبد الرضا حداديان

چکیده :

روایات تحریف ­نما، ابهام در تاریخ تدوین قرآن کریم از نظر برخی­، وجود روایاتی که درباره تشبیه رخدادهای کلان امت اسلام به وقایع امت‌های پیشین است، و عدم یادکرد نام معصومان(ع) در الفاظ قرآن، مهم‌ترین عوامل پیدایش اذعان به تحریف قرآن به شمار می‌روند. در این میان، آنچه بیش از سایر عوامل قابل تأمل و بررسی است، وجود روایاتی­ به ظاهر دال بر تحریف قرآن در میان کتب گوناگون است که برخی از آن­ها بیش از سایر منابع اهمیت و اعتبار دارند.
این پژوهش، بر آن است تا فارغ از بررسی‌های­ انجام شده سندی و اِسنادی، به بررسی متنی روایات مورد استفاده تحریف ­گرایان در کتاب کافی بپردازد. گام نخست این مقاله به استخراج تمامی این روایات­ به ظاهر مرتبط با تحریف­ که حدود هشتاد روایت از کتاب کافی است، اختصاص یافته و در ادامه محل نزاع در هر روایت تبیین شده و پس از نقد و بررسی دقیق و مستند تک تک این روایات، دسته ­بندی نهایی ارائه شده است. شواهد درون­ متنی، سیاق روایات، ‌قراین برون ­متنی و سخنان دانشمندان اسلامی دست ­مایه ما در این نقد و بررسی­ ها است.
در این تحقیق معلوم می­ شود که مقصود مرحوم کلینی از نقل هیچ یک از روایات یاد شده از کتاب کافی، بیان تحریف قرآن به زیاده و یا نقصان نبوده است، از این رو، ادعا و اتهام تحریف به ثقه الاسلام کلینی باطل بوده و کتاب گران­ سنگ حدیثی کافی روایتی دال بر تحریف قرآن ندارد.