روش‌شناسي شرح في ظلال نهج البلاغة
محسن رفعت ۱
چکيده
شرح في ظلال نهج البلاغة محاولة لفهم جديد اثري غني و گرانبار از شيخ محمد جواد مغنيه به شمار مي‌رود. در اين نوشتار کوشيده شده تا روش‌شناسي اين شرح با استفاده از دو مؤلفه‌اي که پايه اين شرح است، بيان شود. مؤلفه و گزاره‌هايي که در اين شرح به کار رفته، عبارت است از: گزاره از لحاظ ساختار و از لحاظ محتوا. نمونه‌هاي ساختاري اين شرح عبارت است از: مشخص کردن مخاطب کلام و يا نامه امام، عنواني برگزيده، به جاي بخش «المعني»، عنوان دهي به سخنان امام، ابداع بخش مجزايي به نام «للمنبر»، شرح درون متني(مزجي) و جمله به جمله و... و هم چنين نمونه‌هايي از گزاره از لحاظ محتوا عبارت است از: تقسيم‌بندي موضوعي، استفاده بي‌شمار از آيات قرآن، شرح روايي و بهره‌گيري از احاديث و روايات، استفاده از مباحث فقهي، فلسفي، منطقي، کلامي، صوفي و عرفاني، بهره‌گيري از علوم طبيعي (جانورشناسي)، عبارات تسأل و الجواب و بررسي شبهات، و... .
کليدواژه‌ها: في ظلال نهج البلاغة، محمد جواد مغنيه، نهج البلاغة، امام علي عليه السلام، روش‌شناسي.
درآمد
شرح في ظلال نهج البلاغة محاولة لفهم جديد از مهم‌ترين و برجسته‌ترين شروح نهج البلاغة به شمار مي‌رود. اين اثر پرارزش توسط شيخ محمد جواد مغنيه به نگارش در آمده است. وي از علماي معاصر است که در سال 1322ق، هجري در روستاي طيردباي جبل عامل ديده به جهان گشود.. او از شاگردان سيد ابوالحسن اصفهاني، سيد عبد الهادي شيرازي و شيخ محمد حسين اصفهاني و... به شمار مي‌رود. مسافرت‌هاي بسياري به اقصي نقاط بلاد عربي و اسلامي داشته که از ثمرات آنها، آثار ارزشمندي از جمله کتاب‌ها و مقالات اوست. وي در سال 1390ق، به درخواست دارالتبليغ الاسلامي‌به قم سفر کرد و تدريس را به مدت پنج سال در قم دنبال کرد. سپس به وطنش بازگشت و سرانجام در محرم سال 1400ق، در بيروت وفات يافت و پيکر مطهرش را به محل تولدش بازگرداندند و در همان جا به خاک
1.دانشجوي کارشناسي ارشد دانشگاه تهران(پرديس قم).
