را ضعيف مى نامند ـ يعنى حديثى كه يكى از راويان آن ضعيف يا ناشناخته باشد يا سندى پيوسته ندارد ـ ، چه ديدگاهى داشته و با آن چگونه روبه رو شده است؟ براى پاسخ به اين پرسش ، بايد نخست معيارهاى ارزش گذارى و اعتبار احاديث را از نگاه پيشينيان بويژه ياران امامان عليهم السلام بررسى كنيم .

بررسى روش ياران امامان عليهم السلام در ارزش گذارى احاديث

گام نخست اين پژوهش ، از آن رو اهميت دارد كه مى دانيم كلينى در دوره غيبت صغرا مى زيسته و با روزگار زندگى ياران بزرگ امامان عليهم السلام ، فاصله زيادى نداشته است . از اين رو وى در جايگاه مرجع علمى و فكرى شيعيان رى ، با انديشه حديثى آن بزرگان ، بيگانه نبوده و از آن بهره برده است . بسيارى از نگاشته هاى ياران امامان عليهم السلام ، در دسترس وى بوده و خود نيز در دانش هاى حديثى روزگار خود (مانند : رجال ، تاريخ و...) دستى داشته است . براى آن كه بدانيم وى در باره روش برخورد با حديث عموما و بويژه احاديثى كه ضعيفان روايت مى كرده اند ، چگونه مى انديشيده است ، چاره اى نيست كه نخست ، انديشه حاكم در روزگار امامان عليهم السلام را درباره ارزيابى احاديث بشناسيم و مبانى و ابعاد اين انديشه و روند دگرگونى هاى آن را پيش ديد نهيم و در گام بعد ، به دنبال آن باشيم كه بدانيم كلينى در اين باره ، چه نگاهى داشته؟ و تا چه اندازه از روش دانشوران پيش از خود ، اثر پذيرفته؟ و در چه زمينه هايى از آنان پيروى كرده؟ و احيانا در چه جاهايى از روش و مبناى ويژه خود تبعيت نموده است؟
بر پايه آنچه گذشت ، اين نوشته را در سه بخش سامان مى دهيم:

الف . معيارهاى ارزيابى احاديث از نگاه ياران امامان عليهم السلام

هدف اين بخش ، تبيين معيارهاى ارزيابى احاديث از نگاه ياران بزرگ امامان عليهم السلام است . نيز روشن خواهيم ساخت كه آنها بر پايه اين معيارها ، با روايت هاى راويان ضعيف يا روايت هاى با سندهاى ناپيوسته ، چگونه برخورد مى كرده اند .