علمِ امامان در اُصول «الكافى» نمونه اى از براى چند و چونِ سازشِ «حديث» با «كلام»

جويا جهانبخش

چكيده

در اين مقاله ، سعى شده است كه ديدگاه هاى كلامىِ در خصوص ميزان علم ائمّه عليهم السلام ، با توجّه به روايات مندرج در اصول الكافى بخش «كتاب الحجّة» ، مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد .
نگارنده ، نخست ديدگاه متكلّمان بزرگ شيعه مانند شيخ مفيد رحمه الله را در مورد علم امامان عليهم السلام مطرح مى كند . آن گاه به ظهور غاليان و تلاش آنان در جعل و تحريف احاديث ، بويژه در خصوص امامان و صفات آنها اشاره مى نمايد و از منظرى تاريخى ، ديدگاه هاى صوفيانه و انديشه هاى غاليانه نسبت به علم امامان را به نقد مى كشد و اصول الكافى و روايات مندرج در آن در باره علم امامان را مرجعى مطمئن براى شيعيان در اين خصوص معرفى مى كند . احاطه يا عدم احاطه امامان بر علم غيب در روايات الكافى و همچنين كيفيت علم ائمّه عليهم السلام و گستردگى اين علم ، از مباحث مهم مطرح شده در اين مقاله است .
نگارنده ، ضمن انعكاس ديدگاه هاى مختلف در اين موضوع ، بر اين نكته تأكيد دارد كه علم امامان ، برگرفته از قرآن است و احاطه ائمّه بر جميع معلومات و كيفيت اين علوم ، مورد اختلاف است و برخى از اين ديدگاه ها متعادل و برخى ديگر افراطى است .
كليدواژه ها : اصول الكافى ، علم امامان ، علماى شيعه ، شرط امامت ، غاليان .