«مقايسه تورات شفاهي و حديث در نقل و روايت، منع نگارش، و تدوين و تنسيق ۱ » گزارش، نقد و ترجمه
ليلا هوشنگي ۲
چکيده
نخستين بار هوروتيس رابطه ميان حديث و قرآن را همانند رابطه ميان سنت شفاهي يهود با سنت مکتوب آن دانست. اين مقايسه را اسلام پژوهان نپذيرفتند و بويژه گلدتسهير شديداً آن را رد کرد. به نظر گلدتسيهر حديث کتابت مي‌شده و منازعات بر سر نگارش حديث صرفاً امري «نظري» بوده است، در حالي که بنا بر تحقيقات دوره هوروتيس، سنت شفاهي يهود طي دوره‌اي چند صد ساله مطلقاً شفاهي انگاشته مي‌شد ـ حال آن که امروزه مي‌دانيم وضعيت چنين نبوده است.
مؤلّف مقاله حاضر مي‌کوشد با توجه به نتايج تحقيقات جديد درباره تلمود و با تحليل تاريخي و متن شناختي منابع کهن حديثي به مقايسه اين رابطه با دقت بيش از سابق بپردازد. وي در دو بخش نخست مقاله به بررسي انواع يادداشت برداري‌ها در سنت يهودي و اسلامي و مقايسه روش‌هاي نقل و روايت آموزه‌هاي شفاهي در هر دو سنت مي‌پردازد. در بخش سوم روند شکل‌گيري نخستين مجموعه‌هاي حديثي و تدوين آنها را بررسي مي‌کند و در بخش بعدي با نقد و تحليل مواضع علماي موافق و مخالف نگارش حديث با نظر به شرايط سياسي و اجتماعي آنها به تاريخ گذاري تقريبي احاديث هر دو دسته مي‌پردازد. در بخش نهايي با تحليل اسنادها به روش شاخت ـ يُنبل وثاقت تاريخي هر دو دسته از احاديث را بررسي مي‌کند و زمان احاديث دال بر جواز کتابت را بر دسته مقابل متقدم مي‌داند، به نظر وي برخي احاديث را مي‌توان تا قرن اول هجري پي‌گيري کرد.
کليدواژه‌ها: نقل و روايت تلمود، نقل و روايت حديث، منع نگارش حديث، تدوين حديث، تحليل اِسناد حديث.
شوئلر در مقاله پنج بخشي خود، در بررسي مساله مناقشه آميز نگارش حديث سه مبحث اصلي را دنبال مي‌کند: روش‌هاي نقل و روايت، بررسي عوامل منع نگارش، روند شکل‌گيري نخستين مجموعه‌ها
1..مشخصات کامل مقاله به شرح زير است:
Gregor Shoeler, Transmission, Prohibition of writing, Redaction in Hadith: origions developments, ed. Harald motzki, Aldershot,۲۰۰۴.
2.استاديار دانشگاه الزهراء.
