حدیث
عيون أخبار الرضا عليه السلام : حدّثنا عليّ بن أحمد بن عمران الدقّاق ، قال : حدّثنا محمّد بن هارون الصوفى ، قال : حدّثنى أبو تراب عبيد اللَّه بن موسى الرويانى ، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى ، قال :
قُلتُ لِأَبى جَعفَرٍ مُحَمَّدِ بنِ عَلِيِّ الرِّضا عليه السلام : يَابنَ رَسولِ اللَّهِ ! حَدِّثنى بِحَديثٍ عَن آبائِكَ عليهم السلام . فَقالَ : حَدَّثَنى أبى، عَن جَدّى، عَن آبائِهِ عليهم السلام، قالَ : قالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : لَو تَكاشَفتُم ما تَدافَنتُم .
[۱]
ترجمه
حضرت عبد العظيم عليه السلام: به امام جواد عليه السلام گفتم: از پدرانت حديثى برايم بيان فرما .
فرمود : «پدرم، از جدّم، از پدرانش نقل نمود كه امير مؤمنان عليه السلام فرمود : اگر باطن شما براى يكديگر آشكار مى‌شد، حاضر نبوديد كه در تدفين يكديگر شركت كنيد» .
شرح
اين سخن را مى‌توان ناظر به حكمت تحريم تجسّس براى عيبجويى در آيه شريف: (وَ لَا تَجَسَّسُواْ)[۲]دانست. براى توضيح حديث ياد شده، اين نكات، قابل توجّه اند:
۱ . عيب‌ها و ضعف‌هاى پنهانى مردم، فراوان اند، به گونه‌اى كه اگر باطن آنها بر يكديگر آشكار گردد، هيچ كس حاضر نيست در مراسم دفن ديگرى حضور يابد.
۲ . يكى از نعمت‌هاى بزرگ الهى، پنهان بودن عيوب مردم از يكديگر است، و حكمت تحريم تجسّس، پاسدارى از اين نعمت است.
۳ . همان طور كه خداوند متعال، ستّار العيوب است، اهل ايمان نيز، نه تنها بايد در جستجوى عيب‌هاى ديگران نباشند، بلكه لازم است كه در صورت آگاهى از عيب آنها، آن را بپوشانند.
۴ . اهل ايمان بايد تلاش كنند كه باطن خود را اصلاح كنند تا در قيامت - كه همه پرده‌ها كنار مى‌رود - ،[۳]رسوا نشوند.
[۱]عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج۲ ص۵۳ - ۵۴ ح۲۰۴ ، بحار الأنوار : ج۷۴ ص۳۸۵ ح۱۰ . نيز ، ر . ك : همين كتاب : ح ۹۳ .
[۲]حجرات : آيه ۱۲ .
[۳](يَوْمَ تُبْلَى السَّرَآئِرُ ) (طارق : آيه ۳۱) .
