عقلى نيز حركت كرده اند اما چون توحيد را از راه آن يعنى از اهل بيت عليه السلام فرا نگرفته اند لذا گرفتار اشتباهات مختلف و بلكه به انواع شرك آلوده شده اند و مى دانيم كه شرط بايد قبل از مشروط و يا لااقل هم زمان با آن باشد، پس امامت و نبوت مقدم بر توحيد است؛ يعنى بايد از راه نبوت و امامت خدا را شناخت؛ به عبارت ديگر، توحيد از جهت شرافت و اهميت مقدم بر امامت و نبوت است و نبوت و امامت مقدمه توحيدند. به همين دليل افرادى چون حضرت عبدالعظيم دين خود را بر امام عليه السلام عرضه مى كند.
خلاصه آنكه كسانى كه در سير و سلوك علمى و عرفانى خود در سفر من الخلق الى الحق باشند؛ يعنى در اولين سفر بوده و تازه شروع به حركت كرده اند، بايد خداوند را از راه خلق و از راه امام و پيامبر عليهم السلامبشناسند. اما آنان كه در اوج ترقى بوده و به سفر من الحق الى الخلق رسيده اند، خلق را به وسيله خدا مى شناسند. اينان «آفتاب آمد دليل آفتاب»، خدا را به وسيله خداوند شناخته و «بك عرفتك و انت دللتنى عليك» مى گويند و خدا را دليل بر شناخت خلق مى دانند. اينان از راه علت، معلول را مى شناسند برخلاف افراد مبتدى كه بايد از راه معلول، علت را بشناسند. و هر دو قسم شناخت در روايات آمده است.

عرضه دين

بهترين روش در اعتقادات، عرضه دين بر علم قطعى و برهان است نه بر ظن. پيش از ورود در اين بحث تذكر اين مطلب لازم است كه بايد بين عرضه دين بر امام معصوم عليه السلام و عرضه دين بر علما اعم از فقها يا متكلمان يا... فرق گذاشت، زيرا كلام امام معصوم عليه السلام همچون برهان و بلكه فوق آن است، كلام امام موجب علم و يقين است، اما كلمات ديگران هرگز چنين نيست. هر كسى مى تواند يك قياس و شكل اول