کیفرزدایی در حقوق ایران

چکیده :

محمّد علی طالبی آشتیانی

مجازات برای رسیدن به همه اهداف خود ناتوان است ولی کیفرزداییِ صحیح نه تنها اهداف مجازات را تأمین می‌کند بلکه با نداشتن آثار منفی مجازات، دارای آثار مثبتی برای بزهکار و جامعه است. به همین دلیل ضروری است کیفرزدایی در حقوق ایران با شناخت نهادها، راهکارها و مبانی فقهی و حقوقی کیفرزدایی بررسی شود.

با توجه به اهمیت تاریخِ یک پدیده در شناخت آن، سیر تحولات تاریخی کیفرزدایی از دوران باستان تا کنون بررسی شده است. مجازات‌های بینابین(جایگزین‌های زندان) به عنوان بهترین راهکارهای کیفرزدایی در نظام‌های حقوقی، بررسی و نقاط مثبت و منفی و ارزیابی هر کدام بر اساس پژوهش‌های مستند ذکر شده است.

با بررسی کیفرزدایی در حقوق ایران که بر مبنای فقه اسلامی است روشن شد کیفرزدایی در ایران با استفاده از تعلیق، عفو، گذشت، توبه، جزای نقدی، اقدامات تأمینی و تربیتی، مجازات‌های بازدارنده و ... از مبانی محکم و جایگاه والایی برخوردار است. حقوقدانان و قانونگذاران می‌توانند با بررسی تخصصی‌‌تر در حقوق اسلامی و تجارب کشورهای دیگر نظام حقوقی ایران را به تکامل نزدیک‌تر سازند.