دعا و نفرین پیامبر(ص) به دشمنان

در رابطه با گزارش هاى دعا كردن پيامبر صلى اللّه عليه و آله براى دشمنان خود و يا امتناع ايشان از نفرين بر آنان، چند نكته قابل توجه است :

۱ . هيچ يك از روايات ياد شده از منظر رجالى شيعه، سند معتبر ندارند. اگر چه برخى از متون اهل سنت با سند صحيح نزد آنان نقل شده اند.

همه گونه هاى دعا كردن حضرت براى دشمنان، نفرين كردن آنان و يا امتناع از نفرين آنان در سيره نبى مكرم صلى اللّه عليه و آله وجود دارد. روشن است كه انتخاب هر يك از رويكردها، ناظر به شرايط محيطى، ميزان تأثير گذارى، دشمنى شخصى يا عقيدتى و... دارد. از اين رو نمى توان هيچ يك از روش هاى پيش گفته را به گونه مطلق و بدون توجه به فضاى صدور، سيره دائمى پيامبر صلى اللّه عليه و آله برشمرد.

۳ . نكته مهم در فهم گزينش رويكرد مناسب توسط پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله آشنايى با اهداف رسالت ايشان است. پيامر گرامى صلى اللّه عليه و آله وظيفه هدايت و راهنمايى مردم، دستگيرى از آنان و رساندن افراد مستعد به سرمنزل مقصود را بر عهده دارد و با توجه به وضعيت مخاطب، جامعه و آينده نگرى، از رويكرد مناسب استفاده مى كند ، كه انجام وظيفه الهى ايشان را تسريع و تسهيل كند.

بدين سبب، حضرت از نفرين كردن شخصى كه در نسل او فرزند صالحى پديد مى آيد ابا مى كند و فرد به ظاهر مسلمانى همانند معاويه را كه عالمانه و عامدانه، نوشتن وحى را به تأخير مى اندازد و در آينده سبب پديد آمدن انحراف عظيم درميان مسلمانان مى گردد، نفرين مى كند.

۴ . روايات فراوانى در منابع فريقين با اسناد صحيح و شايسته وجود دارد كه تصريح بر نفرين كردن افراد و قبايل خاصى توسط پيامبر صلى اللّه عليه و آله كرده است . از اين رو، نفى نفرين با استناد به "رحمة للعالمين" بودن حضرت، شايسته نيست زيرا در برخى موارد، رحمت گسترده الهى اقتضا مى كند كه برخى افراد معاند و نابكار مشمول نفرين پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله قرار گيرند.