دو. روش بحث در تحليل و استخراج اهداف امام عليه السلام ؛
سه. گزارش و نقد ديدگاه ها در باره اهداف امام عليه السلام ؛
چهار. اهداف چند لايه قيام امام عليه السلام .

يك . پيش فرض ها

بى ترديد ، حادثه عاشورا و حركت امام حسين عليه السلام را نمى توان خارج از معتقدات و باورهاى مسلّم شيعه ـ كه برگرفته از قرآن و سنّت و تاريخ است ـ ، و نيز مسلّمات عقلى و عُقلايى ، تحليل كرد. اين باورهاى مذهبى و مسلّمات عقلى و عقلايى، پيش فرض هاى ما را در اين مسئله ، تشكيل مى دهند كه فهرستوار به مهم ترين آنها ، اشاره مى گردد:

1. اهداف كلّى امامت و خلافت الهى

شيعيان ، در بحث اثبات امامت ، علاوه بر احاديث مسلّم نقل شده از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، براى ضرورت امامت ، به امورى استناد مى كنند كه آنها را شئون امامت مى دانند ؛ امورى همچون:
1. تبيين و تشريح قرآن و سنّت پيامبر خدا؛
2. تلاش براى حفظ و نگهدارى دين از نابودى و انحراف؛
3. تلاش براى تحقّق دين؛
4. الگو بودن.
روشن است كه اين اهداف كلّى ، بر سراسر زندگى امامان عليهم السلام ، سايه افكنده است و تمام اقوال و افعال و حتّى حيات و ممات آن بزرگواران ، در مسير تحقّق اين اهداف بوده است ، گذشته از آن كه در متون فراوانى كه در آنها ، ائمّه عليهم السلام به جايگاه خود اشاره كرده اند ، اهدافى عالى براى خود ترسيم نموده اند ، مانند اين روايت امام رضا عليه السلام در