پژوهشى در باره نام‏ها و اوصاف قرآن كريم - صفحه 2

نام‏هاى قرآن‏

بسيارى از مفسّران و قرآن‏پژوهان، نام‏هاى بسيارى براى قرآن برشمرده‏اند، هر چند در شمار آنها با يكديگر متفق نيستند: ابو الفتوح رازى (م 554ق) حدود 43 نام . 1 و فخرالدين رازى (م 606ق) 32 نام 2 برشمرده است. قاضى ابوالمعالى شيذله (م 494ق) 55 نام برشمرده كه بدرالدين زركشى (م 794ق) و سيوطى (م 911ق) هم‏آنها را نقل كرده و از وجه تسميه آنها سخن گفته‏اند. 3 زركشى از ابوالحسن على بن احمد حرالى(م 637ق) ياد كرده، مى‏گويد: «او نگاشته مستقلّى در اين موضوع داشته و بيش از نود نام براى قرآن برشمرده است». 4 ابن عربى(م 656ق) نيز نام‏هاى بسيارى براى قرآن بر مى‏شمارد. 5
گروهى ديگر از قرآن‏پژوهان معتقدند كه قرآن، يك تا پنج نام بيشتر ندارد و آنچه ديگران بر اين افزوده‏اند، وصف قرآن است، نه نام آن. مثلاً كلمه «كريم» كه با الهام از آيه (إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ ؛ 6 آن ، قرآنِ كريم است) از نام‏هاى قرآن به شمار آمده، وصف كلمه «قرآن» است و نمى‏توان آن را «نام» و «عَلَمِ» قرآن به حساب آورد. همچنين است كلمه «مبارك» كه با استناد به آيه (وَ هَذَا ذِكْرٌ مُّبَارَكٌ أَنزَلْنَهُ ؛ 7 اين، ذكر فرخنده‏اى است

1.روض الجنان : ج‏۱ ص‏۷.

2.تفسير الفخر الرازى : ج‏۲ ص‏۱۴ - ۱۸ .

3.البرهان فى علوم القرآن : ج‏۱ ص‏۲۷۶ - ۲۸۲؛ الإتقان فى علوم القرآن : ج‏۱ ص‏۱۴۱ - ۱۴۷.

4.البرهان فى علوم القرآن : ج‏۱ ص‏۲۷۳.

5.رحمة من الرحمن : ج‏۱ ص ۸ و ۱۰.

6.واقعه : آيه ۷۷.

7.انبيا : آيه ۵۰.

صفحه از 13