پژوهشى در باره كاتبان وحى - صفحه 1

پژوهشى در باره كاتبان وحى ۱

اصطلاح «كاتبان وحى» بر كسانى اطلاق مى‏شود كه قرآن را پس از نزول، با املاى پيامبر نوشته و به صورت مكتوب در آورده‏اند. شمار اين كاتبان به دليل كمى افراد با سواد، محدود بوده است.
جهان‏شمولى و جاودانگى اسلام، ايجاب مى‏كرد تا قرآن كريم، كه وحى الهى و اساس و ريشه قوانين اسلامى و معجزه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله است، براى هميشه بدون تحريف حفظ شود. بدين‏رو، رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله كه خود به تصريح قرآن كريم، اُمّى ۲ (كسى كه خواندن و نوشتن نمى‏داند ۳ يا كسى كه نمى‏نويسد ۴) بود و تا پيش از نزول قرآن نمى‏خواند و نمى‏نوشت، ۵ به محض نزول آيات الهى، ۶ضمن بهره‏گيرى از حافظه نيرومند تازه‏مسلمانان عرب، فرمان مى‏داد برخى از صحابه كه به فنّ نوشتن آشنايى داشتند و مورد اعتماد بودند، آن را بنويسند. اينان در منابع تاريخ و سيره، با عنوان «كاتبان وحى» شناخته مى‏شوند. كاتبان، آيات را كه رسول خدا بر آنها املا

1.اين پژوهش ، به وسيله فاضل گرامى جناب آقاى سيد محمود سامانى ، انجام شده است .

2.اعراف : آيه ۱۵۷ - ۱۵۸.

3.العقد الفريد : ج‏۴ ص‏۱۵۱.

4.لسان العرب : ج‏۱۲ ص‏۳۴ .

5.عنكبوت : آيه ۴۸ . بنگريد: أوائل المقالات : ص‏۲۲۴؛ مكاتيب الرسول : ج‏۱ ص‏۹۰.

6.مجمع البيان : ج‏۸ ص‏۳ ؛ مكاتيب الرسول : ج‏۱ ص‏۱۳۰.

صفحه از 11