سرزنش آرزوی دور و دراز در احادیث

از ملاحظه ی مجموع روایات به دست می دهد که مطلق آرزو نکوهیده نیست بلکه گاهی آن را مورد نیاز زندگی بشر خوانده اند. بنگرید:

ـ رسولُ اللّهِ(ص): الأملُ رَحمةٌ لِامّتی، و لَوْ لا الأملُ ما أرْضَعَتْ والِدَةٌ وَلَدَها، و لا غَرَسَ غارِسٌ شَجَرا.[۱]

پیامبر خدا(ص): آرزو، براى امت من رحمت است. و اگر آرزو نبود، هیچ مادرى فرزند خود را شیر نمى داد و هیچ باغبانى درختى بر نمى نشاند.

ـ بینما عیسَى بن مریم(ع) جالِسٌ و شَیخٌ یعملُ بِمِسْحاةٍ و یثیرُ بهِ الأرضَ، فقالَ عیسى(ع): اللّهُمَّ انْزعْ عنه الأملَ. فَوَضَعَ الشَّیخُ المِسْحاةَ و اضْطَجَعَ، فَلَبِثَ ساعةً فقالَ عیسى(ع): اللّهُمَّ ارْدُدْ إلیهِ الأملَ، فقامَ فَجَعَلَ یعملُ.[۲]

عیسى(ع) نشسته بود و پیر مردى با بیل زمین را شیار مى کرد، عیسى(ع) فرمود: بار خدایا! آرزو (امید) را از او برگیر. آن پیر در دم بیل را کنار نهاد و دراز کشید. ساعتى گذشت و عیسى گفت: بار خدایا! آرزو را به او بازگردان.

آن پیر بی درنگ برخاست و شروع به کار کرد.

ـ الإمامُ زینُ العابدینَ(ع): اللّهُمَّ ربَّ العالَمِینَ... أسألُک... مِنَ الآمالِ أوْفَقَها.[۳]

امام زین العابدین(ع): بار خدایا! اى پروردگار جهانیان!... از تو مناسب ترین آرزو را خواهانم.

مذموم و ناپسند، آرزوی طول و دراز است یعنی آرزویی که متناسب با میزان توانایی و استعداد و در محدوده قدرت ما و حتی عمر کوتاه ما نباشد. طول امل یعنی آرزوهای غیر معقول و غیر منطقی و دور از دسترس که معمولاً جز غم و غصه و حسرت و غلطیدن به ورطه گمراهی و دور شدن از حدود شرع و چارچوب دین، ثمری ندارند.

کسی که اصرار بر آرزوهای خیلی بزرگ دنیایی در سر می پروراند، ناچار است حریم ها را بشکند و به هر وسیله ی روا یا ناروا متوسل گردد.

ما باید از نیروی فکر و اندیشه و اراده قوی کمک بگیریم و با استعانت از امدادهای الهی به جلو گام برداریم. اما نه اینکه به هر قیمت شده، بخواهیم به آن موقعیت ها دست یابیم.

قابل ذکر است معمولا افرادی که در نظرمان موفق هستند مثلا کسی که رئیس جمهور شده چنین نبوده که از کودکی و جوانی هدف را رئیس جمهور شدن قرار داده و به آن رسیده است. این افراد معمولا پرتلاش بوده اند و به طور کلی خواهان این بوده اند که آینده ای موفق داشته باشند.