حق معلم

عبارت فوق را به عنوان حدیث نیافتیم اما شبیه آن از پیامبر(ص) چنین است:

من تعلّمت منه حرفا صرت له عبدا؛[۱]اگر یک حرف از کسی یاد گیرم بنده او شده ام.

«عبد» در اینجا به معنای بندگی مانند بندگی خدا و نیز به معنای برده ای که قابل خرید و فروش باشد، نیست بلکه به معنای این است که به او احترام گذارد و به امر و نهی های او گوش دادن است؛ چنانکه پیامبر(ص) فرمود:

مَن عَلَّمَ شَخصا مَسألَةً فقَد مَلَک رَقَبَتَهُ. فَقیلَ لَهُ: یا رَسولَ اللّهِ، أ یبیعُهُ؟ فقالَ(ع): لا، و لکنْ یأمُرُهُ و ینهاهُ.[۲]

هر کس مسأله‏اى را به شخصى بیاموزد او را بنده خود کرده است. عرض شد: اى رسول خدا! یعنى مى‏تواند او را بفروشد؟ فرمود: نه، بلکه به او امر و نهى مى‏کند.